در آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی، خطوط عرضی خیابان برای راهنمایی، هشدار و الزام به توقف یا کاهش سرعت در محل‌های خاص در عرض خیابان ترسیم شده‌اند.
هر یک از این خطوط کاربرد ویژه‌ای دارند که در ادامه این مطلب از مجله اینترنتی خودروآموز به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.
۱. خطکشی عابر پیاده
این خطکشی معمولاً به‌صورت نوارهای سفید افقی و موازی بر سطح خیابان رسم می شود و محل عبور عابرین پیاده از عرض خیابان است.
کاربرد خطکشی عابر پیاده
ایجاد مسیر ایمن برای عبور عابر پیاده: این خطوط در مکان هایی مانند تقاطع ها، مدارس، بیمارستان ها، مراکز خرید و گذرهای پرتردد رسم می‌شود تا عابران از مسیری مشخص و امن عبور کنند.
آگاه سازی رانندگان از وجود عابرین پیاده: با دیدن این خطوط، راننده موظف است سرعت خود را کم کند و آماده توقف کامل باشد.
نظم‌دهی به ترافیک شهری: کاهش عبور عابران از نقاط غیرمجاز و جلوگیری از هرج و مرج خیابانی.
قوانین مربوط به خطکشی عابر پیاده
برای رانندگان: الزام به توقف کامل اگر عابری قصد عبور داشته باشد یا در حال عبور باشد. حق تقدم با عابر پیاده است.
توقف روی خطکشی عابر تخلف محسوب می‌شود و مشمول جریمه نقدی است. در صورت تصادف با عابر در محل خطکشی، راننده مقصر شناخته می‌شود.
برای عابران پیاده: موظف به عبور از محل خطکشی در صورت وجود آن هستند. عبور از وسط خیابان ( غیر از محل خطکشی ) خلاف مقررات و خطرناک است.
در تقاطع هایی با چراغ راهنما یا پلیس، باید مطابق دستور آن‌ها عمل کنند.
نکته مهم:
در بیشتر کشورها و مطابق با استاندارد های جهانی، احترام به خط عابر از مهم‌ترین اصول رانندگی ایمن است، چون رعایت نکردن آن می‌تواند منجر به تصادفات مرگبار شود.
۲. خط ممتد ایست
یک خط سفید یا زرد ممتد در عرض خیابان، معمولاً قبل از تقاطع یا تابلو ایست رسم می شود و مرز توقف وسایل نقلیه است.
کاربرد خط ممتد ایست
خط ممتد ایست، خطی سفید، پهن و افقی است که در ورودی تقاطع ها، چهارراه ها یا پشت چراغ های راهنمایی ترسیم می‌شود.
هدف از آن:
– تعیین محل دقیق توقف وسایل نقلیه پیش از ورود به تقاطع یا گذر عابر پیاده.
– حفظ ایمنی عابران پیاده و جلوگیری از ورود خودرو به محل عبور آن ها.
– جلوگیری از انسداد مسیر دیگر وسایل نقلیه که در حال عبور از خیابان متقاطع هستند.
قوانین مربوط به خط ممتد ایست
برای رانندگان: الزام به توقف کامل پشت خط ایست در شرایط زیر:
– زمانی که چراغ راهنمایی قرمز است.
– زمانی که تابلوی ایست (STOP) وجود دارد.
– زمانی که پلیس راهنمایی و رانندگی فرمان توقف می‌دهد.
عبور از روی خط ایست در این شرایط، تخلف محسوب می‌شود. توقف روی خط یا جلوتر از آن به معنای عدم رعایت حق تقدم عابر پیاده و وسایل نقلیه دیگر است.
جریمه و پیامدهای تخلف
- عبور از خط ایست با چراغ قرمز: جریمه + نمره منفی
- توقف روی خط عبور عابر پیاده: جریمه + احتمال تصادف
- نادیده گرفتن تابلو ایست: جریمه و مسئولیت تصادف احتمالی
مثال عینی از استفاده خط ایست:
در یک چهارراه پر رفت و آمد که چراغ راهنمایی دارد، خط ممتد ایست چند متر قبل از تقاطع و دقیقاً قبل از خط عابر پیاده ترسیم می‌شود. راننده موظف است پشت آن خط توقف کند تا مسیر عابر و دیگر خودروها باز باشد.
۳. خط توقف منقطع
به شکل یک خط عرضی منقطع یا شکسته روی سطح جاده ترسیم می شود.
کاربرد خط توقف منقطع
خط توقف منقطع یک خط سفید شکسته ( بریده‌بریده ) است که معمولاً در ابتدای تقاطع‌ها یا محل خروج از فرعی به اصلی دیده می‌شود.
هدف آن:
– تعیین محل توقف مشروط برای وسایل نقلیه پیش از ورود به تقاطع.
– راهنمایی راننده برای ایست موقت و رعایت حق تقدم در زمانی که: چراغ راهنمایی وجود ندارد، تابلوی « ایست » نصب نشده، ولی نیاز به کنترل تقاطع هست.
– استفاده در خروجی برخی میدان‌ها، ورودی‌های فرعی به اصلی، یا پارکینگ ها.
قوانین مربوط به خط توقف منقطع
🚗 برای رانندگان: راننده باید پشت خط توقف منقطع بایستد یا سرعت خود را کم کند و در صورت نداشتن حق تقدم، اجازه عبور دهد.
اگر تابلوی « ایست » یا « حق تقدم با دیگران است » در کنار این خط باشد، ایست کامل الزامی است.
در غیر این صورت، ایست الزامی نیست، اما کنترل تقاطع و رعایت حق تقدم الزامی است.
تفاوت با خط ممتد ایست
| ویژگی | خط توقف منقطع | خط ممتد ایست |
|---|---|---|
| ظاهر | سفید، بریده‌بریده | سفید، پیوسته و ضخیم |
| الزام | توقف مشروط (بر حسب موقعیت) | الزامی در صورت چراغ یا تابلو |
| کاربرد | ورودی فرعی‌ها، میدان‌ها | چهارراه‌ها، چراغ‌ها |
پیامدهای بی‌توجهی به خط توقف منقطع
- ایجاد تصادف در تقاطع‌ها
- عدم رعایت حق تقدم
- مسئول شناخته شدن راننده در تصادف
مثال کاربردی:
فرض کنید از یک خیابان فرعی بدون چراغ وارد خیابان اصلی می‌شوید. یک خط توقف منقطع روی آسفالت هست. شما باید تا پشت آن خط توقف یا کند شوید، مسیر را بررسی کنید و در صورت نبود خودرو با حق تقدم، وارد شوید.
تفاوت کلی این سه نوع خط عرضی
| نوع خط | ایست کامل | توقف مشروط | عبور عابر پیاده |
|---|---|---|---|
| خط ممتد ایست | ✅ | ❌ | ❌ |
| خط منقطع توقف | ❌ | ✅ | ❌ |
| خط عابر پیاده | ❌ | ❌ | ✅ |
دو سوال امتحانی از مبحث خطوط عرضی
کدام گزینه در مورد این شکل درست است؟
۱) رانندگان باید قبل از خط ممتد ایست که معمولا در تقاطع ها کشیده می شود توقف کامل نمایند.
2) رانندگان با مشاهده این خطوط از سرعت خود کاسته و با احتیاط عبور نمایند.
3) رانندگان با مشاهده این خطوط از سرعت خود کاسته و با رعایت حق تقدم عبور وارد راه اصلی شوند.
4) رانندگان با مشاهده این خطوط از سرعت خود کاسته و با رعایت احتیاط و حق تقدم عبور وارد راه اصلی شوند.
پاسخ: گزینه یک
خط کشی عرضی نشان داده شده در این شکل نشان دهنده ی چه نوع خط کشی می باشد؟
۱) خط ممتد ایست
2) خطوط توقف منقطع
3) خط کشی عبور پیاده
4) خطوط شطرنجی
پاسخ: گزینه سه
