در آیین نامه رانندگی، برای پلیس و رانندگان علائمی تعریف شده که با استفاده از دست ها، پیامی را به کاربران ترافیک ارسال می کنند. دانستن این پیام ها مخصوصا برای جلوگیری از بروز حوادث رانندگی بسیار حائز اهمیت می باشد.
در ادامه با بررسی مهمترین این علائم با مجله اینترنتی خودروآموز همراه باشید.
علائم دست پلیس
پلیس راهنمایی و رانندگی برای کنترل ترافیک و هشدار به رانندگان، از علائمی استفاده می کند تا پیام را بدون نیاز به تکلم، به رانندگان ارسال کند.
علائم دست پلیس راهنمایی و رانندگی در شرایط خاصی اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند و حتی نسبت به چراغ راهنمایی و تابلوها اولویت دارند. مهمترین مواقعی که این علائم حیاتی می‌شوند عبارتند از:
۱. خرابی یا قطعی چراغ‌های راهنمایی
وقتی چراغ‌های راهنمایی به دلیل مشکلات فنی، قطعی برق یا حوادث طبیعی از کار می‌افتند، پلیس با علائم دستی ترافیک را کنترل می‌کند.
۲. ترافیک سنگین یا تصادفات
در شرایطی مانند ترافیک غیرعادی، تصادفات، یا راهبندان‌های ناگهانی، پلیس برای روان‌سازی عبور و مرور از علائم دستی استفاده می‌کند.
۳. مراسم رسمی یا تشریفات
هنگام عبور کاروان‌های دولتی، تشییع جنازه‌های رسمی، یا تظاهرات، پلیس با علائم دستی مسیرها را مدیریت می‌کند.
۴. عملیات عمرانی یا تعمیرات جاده‌ای
در مواقعی که بخشی از جاده به دلیل تعمیرات مسدود است، پلیس با حرکات دست رانندگان را به مسیرهای جایگزین هدایت می‌کند.
۵. شرایط اضطراری ( سیل، زلزله، آتش‌سوزی )
در حوادث غیرمترقبه که نیاز به تخلیه سریع یا تغییر مسیر دارد، پلیس از علائم دستی برای کنترل سریع ترافیک استفاده می‌کند.
۶. عبور عابران پیاده در مکان‌های غیرمجاز
در مکان‌هایی که چراغ عابرپیاده وجود ندارد یا مدارس و مناطق پرتردد، پلیس با علائم دستی به عابران اجازه عبور می‌دهد.
۷. رژه نظامی یا مراسم عمومی
در برخی مراسم خاص که نیاز به تنظیم دقیق ترافیک است، پلیس از علائم دستی استفاده می‌کند.
نکته قانونی: طبق قوانین آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی، هرگاه مأمور پلیس در تقاطع حضور داشته باشد، اولویت با فرمان‌های دستی اوست، حتی اگر چراغ راهنمایی کار کند.
مهمترین علائم دست پلیس
۱. بلند کردن دو دست به صورت افقی
در این شرایط وسایل نقلیه ای که در سمت راست و چپ مامور راهنمایی و رانندگی یعنی در راستای دست های او قرار دارند، باید توقف کنند.
۲. بلند کردن دست به صورت عمودی
با مشاهده این علامت، تمام وسایل نقلیه چهار طرف تقاطع باید توقف کنند.
۳. بلند کردن یک دست به صورت افقی
این علامت یعنی تمام وسایل نقلیه پشت سر پلیس باید توقف کنند.
۴. اشاره به وسیله نقلیه خاص
هرگاه مامور پلیس به یک وسیله نقلیه خاص اشاره کند، تنها همان وسیله باید توقف کند.
علائم دست راننده
اگر چراغ راهنمای خودرو ( چراغ های سیگنال یا راهنما ) خراب شود، راننده موظف است از علائم دستی استاندارد برای اطلاع‌رسانی به دیگر رانندگان استفاده کند. این علائم در آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی کشورمان ایران به‌صورت زیر تعریف شده‌اند:
۱. گردش یا تغییر مسیر به راست
علامت دست: بازوی چپ را به سمت بالا ( زاویه ۹۰ درجه، مانند حرف L ) خم کنید.
معنی: قصد گردش به راست یا تغییر لاین به راست را دارم.
۲. گردش یا تغییر مسیر به چپ
علامت دست: بازوی چپ را به صورت افقی از پنجره خودرو به سمت چپ دراز کنید.
معنی: قصد گردش به چپ یا تغییر لاین به چپ را دارم.
۳. توقف وسیله نقلیه
علامت دست: بازوی چپ را به سمت پایین ( زاویه ۹۰ درجه ) خم کنید.
معنی: در حال توقف هستم ( معادل چراغ ترمز یا راهنمای خراب ).
۴. هشدار کاهش سرعت
در صورت نیاز به کاهش سرعت، می‌توانید دست چپ را به صورت متناوب بالا و پایین تکان دهید تا سایر رانندگان متوجه خطر شوند.
نکات مهم:
- این علائم فقط با دست چپ انجام می‌شوند ( به دلیل قرار داشتن فرمان خودروهای ایران در سمت چپ ).
- در صورت خرابی چراغ راهنما، استفاده از این علائم اجباری است و عدم رعایت آن می‌تواند منجر به جریمه یا تصادف شود.
- در صورت امکان، بهتر است خودرو را در اولین فرصت برای تعمیر چراغ‌ها به تعمیرگاه ببرید.
سه سوال امتحانی از مبحث علائم دست پلیس و راننده
بلند کردن دست به طور عمودی توسط پلیس به چه معناست؟
۱- عبور سریع وسایل نقلیه از تقاطع
۲- برای کلیه استفاده کنندگان راه به معنای توجه توقف خواهد بود.
۳- این علامت رانندگانی را که پیشتر وارد محوطه تقاطع شده اند نیز ملزم به توقف میسازد.
۴- رعایت سرعت مطمئنه در رانندگی
پاسخ: گزینه دو
راننده ای دست چپ را به طرف بالا نگه داشته است به معناست؟
۱) توقف
۲) گردش یا تغییر مسیر به چپ
۳) گردش یا تغییر مسیر به راست
۴) کاهش سرعت و پارک خودرو
پاسخ: گزینه سه
راننده ای که دست چپ را به طرف پایین نگه داشته به چه معناست؟
۱) گردش یا تغییر مسیر به راست
۲) گردش یا تغییر مسیر به چپ
۳) توقف
۴) افزایش سرعت
پاسخ: گزینه سه
