یکی از مناطقی که رانندگی در آن با دشواری هایی همراه است و باید نکات ایمنی در آن به صورت ویژه رعایت شود، مناطق کوهستانی است. در این راه ها بخاطر ویژگی های خاص زمین مانند مسیر ناهموار، باریک، شیب دار و دارای پیچ های زیاد، رعایت حق تقدم عبور برای انواع وسایل نقلیه از اهمیت خاصی برخوردار است.
در ادامه این مطلب از مجله اینترنتی خودروآموز، دو نکته مهم حق تقدم در راه های کوهستانی را به همراه دو سوال امتحانی مهم آزمون آیین نامه رانندگی مورد بررسی قرار می دهیم.
راه کوهستانی شیب دار
در راه‌های کوهستانی یا جاده‌های شیب‌دار که عبور هم‌زمان دو وسیلهٔ نقلیه از کنار هم ممکن نیست، حق تقدم عبور با خودرویی است که در مسیر سربالایی حرکت می‌کند.
دلیل این قانون آن است که خودروی در حال سربالایی معمولاً در حالت توقف و حرکت مجدد، کنترل و توان کمتری دارد، در حالی که خودرویی که در سرازیری است می‌تواند راحت‌تر توقف کرده و سپس دوباره حرکت کند.
مثال:
در تصویر زیر کامیون قرمز رنگ به سمت سربالایی و خودروی آبی رنگ به سمت سرازیری در حرکت است. در صورتی که عبور این دو وسیله نقلیه از کنار هم ممکن نباشد، خودروی آبی باید به قسمتی از حاشیه راه که امکان توقف وجود دارد، برود تا کامیون قرمز عبور نماید. زیرا کامیون به سمت سربالایی در حال حرکت است و کنترل وسیله نقلیه در این شرایط سخت تر است.
نکته:
اگر یکی از خودروها در محل مناسبی قرار دارد که امکان توقف یا عقب رفتن برای او ساده‌تر است، حتی اگر در سربالایی باشد، باید برای ایجاد ایمنی و تسهیل عبور، اقدام به توقف کند.
به طور خلاصه:
در راه‌های کوهستانی باریک، خودروی در حال صعود ( سربالایی ) بر خودروی در حال نزول ( سرازیری ) حق تقدم دارد.
راه مسطح منتهی به کوه و پرتگاه
در راه‌های مسطحی که به کوه یا پرتگاه منتهی می‌شوند و عبور هم‌زمان دو وسیله نقلیه از کنار هم ممکن نیست، حق تقدم با خودرویی است که سمت پرتگاه قرار دارد.
در چنین شرایطی، خودروئی که کنار پرتگاه حرکت می‌کند در معرض خطر سقوط یا لغزش است، بنابراین قانون به او حق تقدم عبور می‌دهد تا ایمنی حفظ شود. خودرویی که در سمت مقابل و دور از پرتگاه و برای مثال در سمت کوه قرار دارد، باید توقف کرده یا در صورت امکان، برای عبور خودروی سمت پرتگاه به عقب برود.
مثال:
در تصویر زیر خودروی آبی رنگ در سمت کوه و خودروی زرد در سمت پرتگاه قرار دارد. در صورتی که عبور این دو وسیله نقلیه از کنار هم ممکن نباشد، خودروی آبی رنگ که در سمت کوه قرار دارد، به حاشیه جاده می رود تا خودروی زرد رنگ که سمت پرتگاه در حال حرکت است، عبور نماید.
خلاصه قانون:
در راه‌های باریک و خطرناکِ منتهی به پرتگاه، حق تقدم با خودرویی است که در سمت پرتگاه قرار دارد.
نکات مهم رانندگی در جاده های کوهستانی
در جاده‌های کوهستانی و شیب‌دار که عبور دو وسیله نقلیه از کنار هم دشوار یا غیرممکن است، رعایت چند نکته مهم برای ایمنی و رعایت حق تقدم ضروری است:
۱. کاهش سرعت پیش از پیچ‌ها و شیب‌ها: در جاده‌های کوهستانی معمولاً دید کافی وجود ندارد، پس باید با سرعت مطمئنه حرکت کرد تا در صورت برخورد با خودروی مقابل، فرصت تصمیم‌گیری باشد.
۲. استفاده از بوق در پیچ‌های کور: پیش از ورود به پیچ‌های تند و بدون دید، بوق زدن به رانندگان روبه‌رو هشدار می‌دهد و از برخورد جلوگیری می‌کند.
۳. رعایت حق تقدم در شیب‌ها: در راه‌های شیب‌دار، خودرویی که در مسیر سرازیری است باید توقف کند تا خودروی در حال بالا رفتن عبور کند، چون توقف و حرکت مجدد در سربالایی دشوارتر است. اگر جاده باریک است، وسیله نقلیه‌ای که محل امن‌تری برای توقف دارد ( مثل حاشیه یا شانه راه ) باید توقف کند.
۴. در مسیرهای باریک کنار پرتگاه: همان‌طور که گفتیم، حق تقدم با خودرویی است که در سمت پرتگاه است. خودروی دیگر باید با احتیاط توقف یا به عقب برگردد.
۵. حفظ فاصله طولی مناسب: به‌ویژه در سرازیری‌ها، فاصله ایمنی را بیشتر رعایت کنید تا در صورت ترمز ناگهانی، برخورد رخ ندهد.
۶. استفاده از دنده مناسب: در سربالایی‌ها از دنده سنگین و در سرازیری‌ها از دنده پایین استفاده کنید تا ترمزگیری مطمئن‌تر باشد و فشار کمتری به ترمزها وارد شود.
نکته مهم: هرگز در سرازیری ها دنده را در حالت خلاص قرار ندهید!
۷. عدم سبقت در شیب‌ها و پیچ‌ها: سبقت در چنین نقاطی بسیار خطرناک و کاملاً ممنوع است، زیرا دید کافی برای ارزیابی مسیر وجود ندارد.
۸. احترام به خودروهای سنگین: در مسیرهای باریک، خودروهای سبک معمولاً باید راه را برای وسایل نقلیه سنگین‌تر باز کنند، زیرا کنترل آنها دشوارتر است.
نتیجه گیری
در مسیرهای کوهستانی، آرامش، پیش‌بینی، و رعایت حق تقدم بر اساس موقعیت شیب و پرتگاه حیاتی است. عدم رعایت حق تقدم، عجله، سبقت نابجا یا بی‌احتیاطی در این مسیرها از اصلی‌ترین دلایل تصادفات مرگبار محسوب می‌شود.
دو سوال امتحانی از مبحث حق تقدم در مسیرهای کوهستانی
در راه های مسطح که دو طرف راه منتهی به کوه و پرتگاه می باشد، حق تقدم عبور با کدام وسیله است؟
۱- آن که از سرعت بیشتری برخوردار است.
2- آن که در طرف کوه قرار دارد.
3- آن که در حال سبقت است.
4- آن که در طرف پرتگاه قرار دارد.
پاسخ: گزینه چهار
در راه های کوهستانی که در آن ها عبور از کنار وسایل نقلیه طرف مقابل غیر ممکن و مشکل می باشد، حق تقدم با وسیله نقلیه ای است که …….
۱- در حال سبقت در سرازیری است
2- در جهت سرازیری در حرکت است
3- در جهت سربالایی در حرکت است
4- در جهت سرازیری و در مسیر مجاز در حرکت است
پاسخ: گزینه سه
