آشنایی با خودروی تویوتا لندکروز

تویوتا لندکروز یکی از محبوب‌ترین و ماندگارترین خودروهای شاسی‌بلند جهان است که از سال ۱۹۵۱ تاکنون در حال تولید است. این خودرو در ابتدا برای مقاصد نظامی و جاده‌های سخت ساخته شد و به مرور به یک SUV * لوکس و قدرتمند برای جاده و آفرود تبدیل شد.
در ادامه با بررسی این خودرو و امکانات آن با مجله اینترنتی خودروآموز همراه باشید.

* منظور از SUV چیست؟

عبارت SUV مخفف Sport Utility Vehicle به معنی «خودروی اسپرت چندمنظوره» است.

این نوع خودروها ویژگی‌های زیر را دارند:

• ارتفاع بیشتر از سطح زمین نسبت به سواری‌های معمولی
• فضای داخلی بزرگ‌تر و صندلی‌های بلندتر برای راحتی سرنشینان
• قابلیت حمل بار بیشتر
• اغلب دو دیفرانسیل (4WD یا AWD) برای حرکت در مسیرهای سخت، جاده‌های ناهموار و آفرود
• ترکیبی از ویژگی‌های خودروهای سواری (آسایش و راحتی) و وانت‌ها (قدرت و تحمل بار)
• نمونه‌های معروف SUV: تویوتا لندکروز، نیسان پاترول، کیا سورنتو، هیوندای سانتافه، بی‌ام‌و X5.

تاریخچه تویوتا لندکروز

• ۱۹۵۰: تولد لندکروز به جنگ کره برمی‌گردد. ارتش آمریکا از تویوتا خواست وسیله‌ای شبیه Jeep بسازد. نتیجه، مدل BJ بود.
• ۱۹۵۴: رسماً نام Land Cruiser انتخاب شد.
• دهه ۶۰ و ۷۰ میلادی: سری‌های ۴۰ معرفی شدند. این مدل‌ها بسیار محبوب شدند و در سراسر دنیا به عنوان خودرویی مقاوم و قابل‌اعتماد شناخته شدند.
• دهه ۸۰: معرفی سری ۶۰ که راحتی و امکانات بیشتری نسبت به مدل‌های قبلی داشت.
• دهه ۹۰: عرضه سری‌های ۸۰ و ۱۰۰ با طراحی لوکس‌تر و سیستم‌های ایمنی مدرن‌تر.
• دهه ۲۰۰۰ تا امروز: سری‌های ۲۰۰ و ۳۰۰ آمدند. این مدل‌ها ترکیبی از توانایی آفرود سنتی لندکروز و امکانات لوکس امروزی هستند.

لندکروز همیشه نماد استحکام، قابلیت اطمینان و توانایی در هر شرایط بوده. به همین دلیل در کشورهای آفریقایی، خاورمیانه و حتی سازمان‌های امدادی و نظامی به شدت مورد استفاده است.

حضور لندکروز در ایران

• دهه ۴۰ شمسی: اولین سری‌های ۴۰ ( دو در و چهار در ) وارد ایران شدند. این خودروها در مناطق کوهستانی و روستایی ایران محبوب شدند چون به‌خوبی از پس جاده‌های خاکی و شرایط سخت برمی‌آمدند.
• دهه ۵۰ و ۶۰: سری ۶۰ وارد ایران شد. این مدل با امکانات رفاهی بیشتر، هم در شهر و هم در مسیرهای سخت استفاده می‌شد.
• دهه ۷۰ و ۸۰: سری ۸۰ و ۱۰۰ به ایران آمدند و به‌خصوص در میان ثروتمندان و آفرودبازها طرفدار پیدا کردند.
• دهه ۹۰ شمسی: واردات سری ۲۰۰ انجام شد. این خودرو به‌دلیل قیمت بالا و محدودیت‌های واردات، بیشتر در اختیار افراد خاص قرار گرفت.
• امروز ( دهه ۱۴۰۰ ): سری ۳۰۰ به صورت محدود و غیررسمی وارد ایران شده، اما قیمت‌های میلیاردی دارد.

چرا لندکروز در ایران محبوب شد؟

قدرت آفرود بالا: مناسب جاده‌های کوهستانی، بیابان و روستاها.
طول عمر زیاد: لندکروزهای ۴۰ و ۶۰ هنوز هم در ایران در حال کار هستند!
خدمات فنی آسان: قطعاتش در ایران نسبتاً در دسترس بوده و تعمیرکارها با آن آشنا هستند.
اعتبار برند تویوتا: استهلاک کم و دوام بالا.

قطعات و بخش‌های کلیدی

پیشرانه یا موتور: بنزینی یا دیزلی، با قدرت بالا ( V6 توربو یا V8 ).
سیستم انتقال قدرت ( Transmission ): گیربکس اتوماتیک ۶ تا ۱۰ سرعته، چهارچرخ متحرک دائم ( 4WD ).
سیستم تعلیق ( Suspension ): مستقل جلو و چندلینک عقب برای پایداری در جاده و آفرود*.

* منظور از آفرود چیست؟

آفرود ( Off-Road ) به معنی رانندگی در مسیرهای خارج از جاده‌های آسفالته است.

ویژگی‌ها و شرایط آفرود:

مسیرها: خاکی، شنی، سنگلاخ، جنگلی، کوهستانی، گل و لای یا حتی بیابان.
خودروها: معمولاً SUV یا وانت‌های دو دیفرانسیل با شاسی محکم، لاستیک‌های مخصوص، سیستم تعلیق قوی و گاهی وینچ و تجهیزات جانبی.
هدف: تجربه ماجراجویی، لذت از طبیعت و تست توانایی خودرو در شرایط سخت.
تجهیزات ضروری: زاپاس اضافه، بیلچه، کمپرسور باد، وینچ *، چراغ پرقدرت و GPS.

( * وینچ: دستگاهی مکانیکی یا برقی است که با استفاده از یک کابل یا زنجیر به دور یک قرقره ( درام )، به خودرو کمک می‌کند تا از موقعیت‌های دشوار مانند گیر کردن در گل و لای یا مسیرهای ناهموار خارج شود، یا به بلند کردن و جابجایی بارها بپردازد. )

مهارت راننده: کنترل سرعت، انتخاب مسیر درست، توانایی عبور از موانع و استفاده صحیح از دنده کمک.
به زبان ساده، آفرود یعنی رانندگی در جایی که جاده‌ای وجود ندارد!

ترمزها: دیسکی چهارچرخ با ABS و EBD.
شاسی ( Chassis ): بدنه روی فریم ( Body-on-frame ) برای استحکام در مسیرهای سخت.
تجهیزات ایمنی: ایربگ‌ها، کنترل پایداری، ترمز کمکی، سیستم ضد لغزش.
داشبورد و کابین: نمایشگر لمسی، سیستم تهویه ۴ منطقه‌ای، صندلی برقی و چرمی.

امکانات

• سیستم چهارچرخ متحرک هوشمند
• حالت‌های رانندگی مختلف ( Sport, Eco, Off-road )
• سیستم Crawl Control ( کنترل حرکت در مسیرهای صعب‌العبور )
• دوربین ۳۶۰ درجه.
• مانیتور لمسی با نویگیشن و اتصال CarPlay/Android Auto
• ظرفیت بالا برای حمل بار و سرنشین

مزایا

• دوام و استحکام بالا، مخصوصاً در مسیرهای سخت
• قدرت موتور زیاد و توان آفرود عالی
• ایمنی بالا و امکانات رفاهی کامل
• بازار دست دوم پررونق و قطعات نسبتاً در دسترس

معایب

• مصرف سوخت بالا ( به‌ویژه مدل‌های v8 )
• ابعاد بزرگ؛ سختی در رانندگی شهری و پارک
• هزینه تعمیر و نگهداری نسبتاً زیاد
• قیمت بالا در بازار جهانی و داخلی

پیشرانه v6 توربو یا v8 چیست

خودروها بر اساس تعداد سیلندر و نحوه قرارگیری آنها دسته‌بندی می‌شوند.

۱. پیشرانه v6 توربو

v6 یعنی موتور ۶ سیلندر دارد و سیلندرها در دو ردیف ۳ تایی قرار گرفته‌اند که زاویه‌ای شبیه حرف V می‌سازند.
توربو ( Turbocharger ): قطعه‌ای است که با استفاده از گازهای خروجی اگزوز، هوا را با فشار بیشتر وارد سیلندر می‌کند. این کار باعث افزایش قدرت موتور بدون نیاز به زیاد کردن حجم موتور می‌شود.

ویژگی‌ها

• مصرف سوخت کمتر نسبت به V8
• قدرت بالا با حجم موتور کوچک‌تر
• مناسب برای خودروهای مدرن و اقتصادی‌تر

۲. پیشرانه v8

v8 یعنی موتور ۸ سیلندر دارد که در دو ردیف ۴ تایی قرار گرفته‌اند. معمولاً تنفس طبیعی ( بدون توربو ) یا بعضی مواقع سوپرشارژ است.

ویژگی‌ها

• قدرت خام بیشتر و شتاب‌گیری عالی
• دوام و مقاومت بالاتر مخصوصاً برای آفرود و بکسل کردن
• اما مصرف سوخت بالاتر و وزن سنگین‌تر نسبت به V6

مقایسه کلی

نتیجه

اگر به قدرت بالا همراه با مصرف کمتر نیاز دارید: V6 توربو بهتر است.
اگر به دوام بیشتر و آفرود سنگین فکر می‌کنید: V8 انتخاب مطمئن‌تری است.

شاسی بدنه روی فریم ( Body-on-Frame ) چیست؟

این روش یکی از قدیمی‌ترین و رایج‌ترین ساختارهای خودرو، مخصوصاً برای شاسی‌بلندها ( SUV ) و وانت‌ها ( Pickup Trucks ) است. در این روش، خودرو از دو بخش اصلی تشکیل می‌شود:

فریم ( Frame / شاسی اصلی ): یک چارچوب فلزی ( معمولاً فولادی ) محکم که مثل اسکلت خودرو عمل می‌کند و موتور، گیربکس، سیستم تعلیق و محور چرخ‌ها روی آن نصب می‌شوند.
بدنه ( Body ): بخش خارجی خودرو شامل اتاق، درها، صندلی‌ها و امکانات رفاهی که جداگانه ساخته شده و سپس روی فریم سوار می‌شود.

به همین دلیل به آن Body-on-Frame می‌گویند: بدنه روی فریم.

کاربرد و مزایای بدنه روی فریم

استحکام بالا: تحمل وزن زیاد، مخصوص آفرود، کامیون‌ها و خودروهای باربر.
قابلیت تعمیر راحت‌تر: در صورت آسیب بدنه، می‌توان بدون آسیب جدی به فریم، آن را تعویض یا تعمیر کرد.
قدرت کشش و یدک‌کشی بالا: به‌خاطر شاسی قوی، برای بکسل و حمل بار سنگین مناسب است.

معایب

وزن بیشتر: مصرف سوخت بالاتر نسبت به شاسی یکپارچه ( Monocoque ).
هندلینگ ضعیف‌تر: در جاده‌های شهری و پرپیچ، پایداری و نرمی رانندگی کمتر است.
ارتفاع بیشتر کف خودرو: ورود و خروج سخت‌تر نسبت به خودروهای سواری.

نمونه خودروهای بدنه روی فریم

• تویوتا لندکروز
• فورد F-150
• نیسان پاترول
• جیپ رانگلر

چرا خودروهای « بدنه روی فریم » معمولاً شاسی‌بلند هستند؟

دلیل اصلی همین دوپارچه بودن است، زیرا:

فریم قوی‌تر: به‌خاطر فریم محکم فولادی، این خودروها می‌توانند ارتفاع بیشتری از زمین داشته باشند بدون اینکه استحکام از دست برود.
تحمل فشار و ضربه آفرود: وقتی خودرو در جاده‌های ناهموار حرکت می‌کند، فریم ضربه‌ها را جذب می کند و بدنه کمتر آسیب می‌بیند.
قدرت یدک‌کشی: برای حمل بار یا کشیدن تریلر، نیاز به شاسی قوی است.
قابلیت تغییر بدنه: سازنده‌ها راحت‌تر می‌توانند بدنه SUV، وانت یا حتی خودروهای نظامی را روی یک فریم مشترک بسازند.

پس می توان گفت شاسی‌بلند بودن این خودروها به خاطر همین ساختار فریم‌دار است که اجازه میدهد ارتفاع بیشتر، استحکام بالاتر و کاربری آفرودی داشته باشند.

مقایسه شاسی بدنه روی فریم ( Body-on-Frame ) و شاسی یکپارچه ( Monocoque )

دکمه های کنترل حرکت تویوتا لندکروز

تویوتا لندکروز به‌عنوان یک شاسی‌بلند حرفه‌ای آفرود، روی کنسول میانی و فرمان دکمه‌ها و کلیدهای متعددی برای کنترل حرکت دارد. بسته به نسل و تیپ، برخی از این دکمه‌ها عبارتند از:

کلید 4H / 4L / 2H : انتخاب حالت دیفرانسیل ( دو چرخ محرک، چهار چرخ محرک سبک، چهار چرخ محرک سنگین ).
کلید قفل دیفرانسیل مرکزی ( Center Diff Lock ): قفل کردن دیفرانسیل میانی برای توزیع مساوی نیرو بین جلو و عقب.
کلید قفل دیفرانسیل عقب ( Rear Diff Lock ): مخصوص شرایط خیلی سخت آفرود، جلوگیری از هرزگردی یک چرخ عقب.
کلید قفل دیفرانسیل جلو ( Front Diff Lock ): در نسخه‌های حرفه‌ای‌تر برای عبور از مسیرهای بسیار سخت.
کلید DAC ( Downhill Assist Control ) : کنترل سرعت خودرو در سرازیری‌ها بدون نیاز به ترمزگیری مداوم.
کلید HAC ( Hill-start Assist Control ) : کمک در شروع حرکت در سربالایی‌ ها.
کلید Crawl Control : حرکت خزشی با تنظیم سرعت ثابت در مسیرهای سنگلاخی یا شنی.
کلید انتخاب حالت رانندگی ( Drive Mode Select ): مثل Eco ، Normal ، Sport ( بسته به تیپ ).
کلید تنظیم ارتفاع تعلیق ( در مدل‌های مجهز به سیستم KDSS یا AHC ): تغییر ارتفاع خودرو برای آفرود یا رانندگی شهری.
کلید کنترل کشش ( TRC ) و پایداری ( VSC ): مدیریت هرزگردی چرخ‌ها روی زمین لغزنده.

ترمز خودکار و کنترل در پیچ

تویوتا لندکروز ( به‌ویژه مدل‌های ۲۰۱۶ به بعد و نسل جدید ۳۰۰ ) علاوه بر دکمه‌ها و سیستم‌های آفرودی، به سیستم‌های ایمنی و کنترلی هوشمند هم مجهز است که شامل ترمز خودکار و کنترل در پیچ می‌شود:

۱. ترمز خودکار ( Automatic Emergency Braking – AEB )

بخشی از بسته‌ی Toyota Safety Sense (TSS) است. با استفاده از رادار و دوربین جلو، موانع و خودروهای دیگر را تشخیص می‌دهد. اگر راننده واکنش نشان ندهد، سیستم به‌طور خودکار ترمز می‌گیرد تا شدت تصادف کم یا به‌طور کامل از آن جلوگیری کند. در بعضی نسخه‌ها حتی برای عابر پیاده و دوچرخه‌سوار هم عمل می‌کند.

۲. کنترل در پیچ ( Cornering Control / Active Cornering Assist )

هنگام ورود به پیچ با سرعت بالا، سیستم ترمزگیری هوشمند روی چرخ‌های داخلی انجام می‌دهد. این کار باعث می‌شود خودرو کمتر دچار انحراف و کم‌فرمانی شود.
در لندکروز این سیستم معمولاً در کنار VSC ( کنترل پایداری الکترونیکی ) و TRC ( کنترل کشش ) کار می‌کند. به زبان ساده، ماشین را در پیچ ها « چسبنده‌تر » می‌کند.

سنسورهای لندکروز

لندکروز، به‌ویژه سری ۲۰۰ و نسل ۳۰۰ جدید، پر از سنسورهای مختلف برای ایمنی، راحتی و آفرود است. در ادامه فهرست این سنسورها آورده شده است.

سنسورهای ایمنی و کمک‌راننده

• رادار جلویی ( Millimeter-wave Radar ): برای ترمز خودکار، کروز کنترل هوشمند
• دوربین جلو و چندمنظوره: تشخیص خطوط جاده، تابلوها، عابر پیاده
• سنسور پارک جلو و عقب ( Ultrasonic ): کمک به پارک و هشدار مانع
• سنسور نقطه کور ( Blind Spot Monitoring ): تشخیص خودرو در نقاط کور آینه‌ها
• سنسور ترافیک پشت ( Rear Cross Traffic Alert ): هشدار هنگام دنده عقب از پارکینگ

سنسورهای فنی و موتوری

• سنسور اکسیژن ( O₂ Sensor ): کنترل نسبت سوخت و هوا
• سنسور فشار هوای منیفولد ( MAP ): محاسبه هوای ورودی موتور
• سنسور دمای مایع خنک‌کننده: تنظیم کارکرد فن و مدیریت دما
• سنسور دمای روغن و فشار روغن: حفاظت موتور
• سنسور ضربه ( Knock Sensor ): جلوگیری از احتراق زودهنگام.
• سنسور سرعت چرخ ( Wheel Speed Sensor ) ABS و کنترل پایداری

سنسورهای آفرود و سیستم چهارچرخ متحرک

• سنسور شیب ( Inclination Sensor ): برای سیستم Crawl Control و Multi-Terrain
• سنسور وضعیت فرمان ( Steering Angle ): تشخیص زاویه فرمان در آفرود و ESP
• سنسور ارتفاع بدنه ( Height Sensor ): در نسخه‌های دارای سیستم تعلیق هیدرولیکی
• ژیروسکوپ و شتاب‌سنج ( G-Force Sensors ): کمک به کنترل پایداری در مسیرهای سخت

سنسورهای راحتی و رفاهی

• سنسور نور ( Light Sensor ): روشن شدن خودکار چراغ‌ها.
• سنسور باران ( Rain Sensor ): کارکرد خودکار برف‌پاک‌کن.
• سنسور دمای داخل و بیرون کابین: برای سیستم تهویه خودکار.
• سنسور فشار باد لاستیک ( TPMS ): هشدار کاهش باد.

عملاً لندکروز یک شبکه‌ی کامل از سنسورها دارد که هم ایمنی را بالا می‌برد و هم رانندگی در شهر و آفرود را راحت‌تر می‌کند.

آیرودینامیک لندکروز

تویوتا لندکروز یک SUV فول‌سایز آفرودی است و طراحی آن بیش از هر چیز روی استقامت، توانایی عبور از مسیرهای سخت و دوام تمرکز دارد. بنابراین آیرودینامیک در اولویت دوم آن قرار می‌گیرد.

ویژگی‌های آیرودینامیکی لندکروز

• بدنه جعبه‌ای و نسبتاً تخت دارد تا فضای داخلی بزرگ و دید مناسب فراهم کند؛ این فرم مقاومت هوا ( Drag ) را افزایش می‌دهد.
• ارتفاع زیاد از سطح زمین و سپرهای عمودی بیشتر برای عبور از موانع طراحی شده‌اند تا کاهش ضریب درگ.
• شیشه جلو زاویه کمی دارد ( نسبت به خودروهای سواری )، که جریان هوا را کمتر منحرف می‌کند.
• برای کاهش اندک مقاومت هوا، در مدل‌های جدیدتر ( مثلاً سری ۳۰۰ )، از خطوط نرم‌تر روی بدنه، اسپویلر کوچک عقب، و طراحی آیینه‌های جانبی بهینه استفاده شده است.
• ضریب درگ لندکروز بسته به مدل معمولاً بین ۰.۳۵ تا ۰.۴۵ است؛ در حالی که خودروهای سواری خانوادگی حدود ۰.۲۶ تا ۰.۳۰ دارند.

در نتیجه طراحی آیرودینامیک لندکروز نسبت به خودروهای کراس‌اوور یا سواری ضعیف‌تر است، چون هدف اصلی‌اش قدرت آفرود، استحکام و فضای کابین است، نه سرعت یا مصرف سوخت پایین. به همین دلیل مصرف سوخت آن بالاتر است، ولی در مسیرهای دشوار برتری پیدا می‌کند.

معیارهای ایمنی

ایمنی در تویوتا لندکروز یکی از نقاط قوت این خودرو محسوب می‌شود؛ چون علاوه بر بدنه‌ی بزرگ و محکم، تویوتا مجموعه‌ای از فناوری‌های ایمنی فعال و غیرفعال را برایش در نظر گرفته است.

۱. ایمنی ساختاری ( Passive Safety )

• شاسی و بدنه‌ی مستحکم روی فریم ( Body-on-Frame ) برای جذب ضربه در تصادف
• مناطق جذب ضربه در جلو و عقب ( Crumple Zones )
• ستون‌ها و سقف تقویت‌شده برای مقاومت در واژگونی
• کیسه‌های هوا: معمولاً بین ۸ تا ۱۰ ایربگ ( جلو، جانبی، پرده‌ای، زانویی راننده ).

۲. سامانه‌های کمکی راننده ( Active Safety )

• ABS ( سیستم ترمز ضد قفل )
• EBD ( توزیع الکترونیکی نیروی ترمز )
• BA ( ترمز کمکی اضطراری )
• VSC ( کنترل پایداری خودرو )
• TRC ( کنترل کشش در مسیرهای لغزنده )
• DAC و HAC ( کمک به حرکت در سراشیبی و سربالایی )
• Crawl Control ( کنترل حرکت آهسته در مسیرهای آفرودی )

۳. سامانه‌های پیشرفته ایمنی ( Toyota Safety Sense در مدل‌های جدید )

• کروز کنترل تطبیقی ( Adaptive Cruise Control )
• سیستم هشدار خروج از خط و کمک به حفظ خط ( Lane Departure Alert & Assist )
• تشخیص عابر پیاده و دوچرخه‌سوار
• ترمز خودکار اضطراری ( Pre-Collision System )
• مانیتور ۳۶۰ درجه و حسگرهای پارک
• تشخیص نقاط کور ( Blind Spot Monitoring )
• هشدار ترافیک پشت سر ( Rear Cross-Traffic Alert )

۴. نتایج و استانداردها

در تست‌های تصادف موسسات معتبر مثل ANCAP و NCAP، لندکروز معمولاً امتیاز بالایی در ایمنی سرنشینان می‌گیرد. به دلیل وزن زیاد (بیش از ۲.۵ تن) و ابعاد بزرگ، در تصادف با خودروهای کوچک‌تر معمولاً برتری دارد.

به طور خلاصه ایمنی لندکروز ترکیبی از قدرت بدنه، ایربگ‌های فراوان، سامانه‌های پایدارکننده، و فناوری‌های پیشرفته Toyota Safety Sense است. این باعث می‌شود هم در جاده و هم در مسیرهای آفرودی یکی از امن‌ترین SUV های بزرگ دنیا باشد.

نتیجه گیری

خودروی تویوتا لندکروز ترکیبی از دوام افسانه‌ای، امکانات مدرن و ایمنی پیشرفته است که آن را به یکی از معتبرترین و محبوب‌ترین شاسی‌بلندهای جهان تبدیل کرده است.
این خودرو از سال ۱۹۵۱ تاکنون همواره توانسته اعتماد مشتریان را در سخت‌ترین شرایط جغرافیایی و آب‌وهوایی به دست آورد و علاوه بر قابلیت‌های بی‌نظیر آفرود، با بهره‌گیری از فناوری‌های رفاهی و ایمنی روز، تجربه‌ای راحت و مطمئن برای سرنشینان فراهم سازد.
لندکروز نه‌تنها نمادی از قدرت و استقامت است، بلکه با استانداردهای بالا در طراحی و عملکرد، جایگاه ویژه‌ای در میان خودروهای لوکس و کاربردی جهانی دارد.