نکات نگهداری خودرو

علت های خرابی کولر خودرو و روش های رفع آن

علت های خرابی کولر خودرو و روش های رفع آن

علائم خرابی کولر خودرو می‌توانند به‌ صورت تدریجی یا ناگهانی ظاهر شوند. این علائم معمولاً نشان‌دهنده‌ی ایراد در یکی از اجزای اصلی سیستم کولر ( مثل کمپرسور، گاز، فن، شیر انبساط یا سنسورها ) هستند.
در ادامه با بررسی مهمترین این علائم خرابی با مجله اینترنتی خودروآموز همراه باشید.

۱. کولر خنک نمی‌کند یا سرمای آن کم است

رایج‌ترین نشانه خرابی، کم بودن گاز مبرد است. همچنین نشتی در سیستم، خرابی کمپرسور، گرفتگی شیر انبساط یا اواپراتور و خرابی فن یا سنسور دما از عوامل دیگر می توانند باشند.

کاهش یا نشت گاز مبرد ( R134a )

مهم‌ترین دلیل کم‌شدن سرمای کولر است. گاز مبرد وظیفه دارد گرمای کابین را جذب و به بیرون منتقل کند.
اگر گاز کم باشد، فشار کاری سیستم پایین می‌آید و فرآیند خنک‌سازی به درستی انجام نمی‌شود. معمولاً در اثر نشتی در لوله‌ها، اتصالات، کندانسور یا اواپراتور گاز از سیستم خارج می‌شود.

نشانه‌ها:

  • خنک نکردن کامل
  • صدای خاص از کمپرسور
  • روشن و خاموش شدن مکرر کولر
  • خرابی کمپرسور کولر
  • کمپرسور قلب سیستم کولر است

اگر کمپرسور به درستی گاز را فشرده نکند، چرخه تبرید ناقص می‌ماند.

علت خرابی کمپرسور ممکن است شامل:

  • خرابی کلاچ کمپرسور
  • سوختن سیم‌پیچ‌ها
  • گیرپاژ یا ساییدگی داخلی
  • کمبود روغن مخصوص کمپرسور

نشانه‌ها:

  • صدای تق‌تق یا وزوز از موتور هنگام روشن کردن کولر
  • بالا رفتن دور موتور بدون سرمایش مناسب

خرابی شیر انبساط یا گرفتگی مسیر گاز

شیر انبساط فشار مبرد را کاهش می‌دهد. اگر شیر انبساط خراب یا گرفته باشد، گاز به درستی پخش نمی‌شود و سرمای کافی تولید نمی‌شود. ممکن است سیستم یخ بزند یا فشار گاز به‌ هم بخورد.

نشانه‌ها:

  • سرمای متناوب یا متوقف‌شدن ناگهانی
  • یخ‌زدگی در لوله‌های نزدیک به اواپراتور

خرابی فن کندانسور یا فن رادیاتور

کندانسور باید به‌خوبی خنک شود. اگر فن کار نکند، گاز پرفشار در کندانسور خنک نمی‌شود. در نتیجه گاز مبرد به مایع تبدیل نمی‌شود و چرخه تبرید ناقص می‌ماند.
این مشکل معمولاً در توقف یا ترافیک بیشتر احساس می‌شود.

نشانه‌ها:

  • خنک بودن کولر هنگام حرکت، اما گرم بودن در توقف
  • بالا رفتن دمای آب خودرو

گرفتگی یا آلودگی کندانسور یا اواپراتور

اگر کندانسور یا اواپراتور با گرد و خاک، پرز یا روغن گرفته باشد، گرما به‌درستی منتقل نمی‌شود. سیستم همچنان کار می‌کند ولی خنک نمی‌کند.

نشانه‌ها:

  • کارکرد کولر با قدرت پایین
  • صدای فن طبیعی ولی سرمای ضعیف

خرابی سنسورها یا یونیت کنترل کولر

در مواقعی اتفاق می افتد که سیستم به درستی فرمان نمی‌دهد. سنسور فشار بالا/پایین یا سنسور دمای اواپراتور اگر سیگنال اشتباه بدهند، کمپرسور به درستی کار نمی‌کند.
در خودروهای جدید، یونیت تهویه ممکن است به دلیل خرابی نرم‌افزاری یا سخت‌افزاری، عملکرد نادرست داشته باشد.

اشکال در مدار برق کولر

در این شرایط جریان برق به کمپرسور یا فن نمی‌رسد. خرابی فیوز، رله، سیم‌کشی، یا سوکت‌ها ممکن است مانع از عملکرد صحیح کولر شود.
راهکار ساده این است که با ولت‌متر بررسی کنید که آیا برق به کلاچ کمپرسور می‌رسد یا خیر.

۲. بوی بد از دریچه کولر

رشد قارچ و باکتری روی اواپراتور

از مهم‌ترین و شایع‌ترین علت بوی بد کولر است. اواپراتور که داخل داشبورد قرار دارد، هنگام کار کولر بسیار سرد می‌شود و روی آن رطوبت جمع می‌شود.
این رطوبت باقی‌مانده، محیطی مناسب برای رشد قارچ، کپک و باکتری‌ها ایجاد می‌کند. هنگام روشن شدن کولر، بوی حاصل از این میکروارگانیسم‌ها به داخل کابین پخش می‌شود.
معمولا بویی شبیه بوی نم، کپک یا لباس خیس مانده از دریچه‌ها خارج می‌شود، مخصوصاً در شروع کار کولر این موارد بیشتر است.

فیلتر کابین ( فیلتر تهویه ) کثیف یا کهنه

فیلتر کابین هوای وارد شده به داخل خودرو را تصفیه می‌کند. با گذشت زمان، گرد و خاک، رطوبت، برگ‌های پوسیده و حتی حشرات در آن جمع می‌شوند.
این آلودگی‌ها باعث ایجاد بوی نامطبوع می‌شوند. راهکار آن تعویض فیلتر کابین هر ۶ تا ۱۲ ماه، مخصوصاً قبل از فصل گرما توصیه می‌شود.

باقی‌ماندن رطوبت در کانال‌های کولر

بعد از خاموش کردن کولر، رطوبت در مجاری و لوله‌ها باقی می‌ماند. این رطوبت در محیط بسته رشد باکتری را تسریع می‌کند. مخصوصاً اگر بعد از خاموش کردن خودرو، فن تهویه چند دقیقه کار نکند تا سیستم خشک شود.
یک راه حل آن این است که قبل از خاموش کردن خودرو، کولر را خاموش و فقط فن را ۱ تا ۲ دقیقه روشن نگه دارید تا سیستم خشک شود.

نشتی آب در سیستم زهکشی اواپراتور

آب حاصل از تقطیر رطوبت هوا هنگام کار کولر باید از طریق شیلنگ زهکش به بیرون تخلیه شود. اگر این مسیر مسدود یا نشتی داشته باشد، آب در زیر داشبورد جمع می‌شود و محیط مرطوب و بدبویی ایجاد می‌کند.
یک نشانه آن وجود رطوبت یا بوی شدید کپک در داخل خودرو یا زیر فرش کف‌پوش‌ها است.

استفاده از اسپری یا خوشبوکننده‌های بی‌کیفیت

برخی اسپری‌های معطر، بوی خوبی در لحظه دارند ولی به مرور با میعان روی اواپراتور و فیلتر باعث رشد قارچ و بوی بد می‌شوند.

راهکارهای رفع بوی بد کولر خودرو

۱. تعویض فیلتر کابین: ارزان‌ترین و ساده‌ترین اقدام اولیه
۲. ضدعفونی اواپراتور: با اسپری مخصوص ضد قارچ کولر خودرو
۳. تمیز کردن کانال‌ها و دریچه‌ها: با باد فشار بالا یا مواد ضدعفونی‌کننده
۴. بررسی و باز کردن مسیر تخلیه آب کولر: در زیر داشبورد یا موتور
۵. استفاده از فن تهویه بدون A/C برای خشک‌کردن مسیرها: بعد از خاموش کردن کولر

۳. صدای غیرعادی از کمپرسور یا تسمه‌ها

شل بودن یا فرسودگی تسمه کولر ( تسمه دینام یا تسمه کمپرسور )

اگر تسمه کولر شل باشد، در هنگام روشن شدن کمپرسور ممکن است صدای جیرجیر بدهد یا سوت بکشد. تسمه‌های کهنه یا ترک‌خورده نیز هنگام چرخش سر و صدا تولید می‌کنند.
در خودروهایی که کمپرسور به وسیله تسمه جداگانه‌ای کار می‌کند ( نه تسمه سراسری )، این مشکل شایع‌تر است. یک راهکار آن بررسی کشش تسمه، تنظیم یا تعویض در صورت فرسودگی است.

خرابی کلاچ کمپرسور ( A/C Clutch )

کلاچ کمپرسور وظیفه دارد کمپرسور را هنگام نیاز، با پولی ( فولی ) تسمه درگیر کند. اگر سطح آن سائیده، کثیف، یا تاب‌دار شده باشد، ممکن است صدای تق‌تق یا ضربه‌زدن تولید کند. همچنین ممکن است صدای برخورد فلز با فلز بشنوید.
راه حل آن بررسی و در صورت نیاز تعویض کلاچ کمپرسور است.

خرابی بلبرینگ و پولی کمپرسور

بلبرینگ‌ها به مرور زمان فرسوده یا خشک می‌شوند. وقتی بلبرینگ خراب شود، صدای زوزه ممتد یا سایش فلزی از جلوی موتور شنیده می‌شود، حتی اگر کولر خاموش باشد ( چون پولی همیشه می‌چرخد ).
یک نشانه آن صدای زوزه یا ساییدگی همراه با لرزش در دورهای بالا است که با تعویض بلبرینگ کمپرسور یا کل پولی در صورت آسیب جدی، مشکل حل می شود.

گیرپاژ یا قفل شدن داخلی کمپرسور

اگر داخل کمپرسور ( پیستون‌ ها یا سوپاپ ‌ها ) گیر کند یا بشکند، در لحظه‌ی درگیر شدن کلاچ کمپرسور، صدای تق‌تق قوی، خاموش شدن کمپرسور یا حتی پاره شدن تسمه رخ می‌دهد.
این حالت بسیار خطرناک است و ممکن است باعث شکستن تسمه یا سوختن کلاچ شود. یک راه حل آن بررسی سلامت کمپرسور با دستگاه تست، تعویض کمپرسور در صورت خرابی داخلی است.

کمبود یا نبود روغن مخصوص کمپرسور

در صورت کمبود روغن مخصوص A/C، قطعات داخل کمپرسور خشک کار می‌کنند و صدای خراش یا ساییدگی ایجاد می‌شود. این حالت معمولاً بعد از تعمیر کولر یا شارژ اشتباه گاز رخ می‌دهد.
راه حل آن اضافه‌کردن مقدار مناسب روغن مخصوص کمپرسور ( با توجه به مدل خودرو ) می باشد.

نصب اشتباه یا تراز نبودن قطعات

اگر تسمه در مسیر درست قرار نگیرد یا پولی‌ها در یک راستا نباشند، باعث سر و صدای شدید و ساییدگی تسمه می‌شود.
این حالت اغلب پس از تعمیرات ناشی از بی‌دقتی تعمیرکار دیده می‌شود. بررسی هم‌ راستایی پولی ‌ها و تنظیم مجدد آن می تواند مشکل را حل کند.

خلاصه صدای شنیده‌شده و علت احتمالی آن

  • جیرجیر یا سوت: تسمه شل یا کهنه
  • تق‌تق ضربه‌ای: خرابی کلاچ کمپرسور
  • زوزه ممتد: بلبرینگ خراب یا خشک
  • خراش فلزی: نبود روغن کمپرسور
  • صدای ناگهانی شدید: گیرپاژ کمپرسور

راهکار عمومی

در صورت شنیدن هرگونه صدای غیرعادی، کولر را خاموش کن تا آسیب بیشتری به کمپرسور وارد نشود. به تعمیرگاه مجاز مراجعه کنید تا با تست فشار، بررسی تسمه و تست کلاچ کمپرسور مشکل دقیق مشخص شود.

همچنین بخوانید
علت بخار گرفتن شیشه خودرو و روش های رفع آن

۴. افزایش دمای موتور هنگام روشن بودن کولر

افزایش دمای موتور هنگام روشن بودن کولر خودرو یکی از مشکلات رایج است که می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. این موضوع باید جدی گرفته شود، چون دمای بالای موتور ممکن است به آسیب‌های جدی مانند سوختن واشر سرسیلندر یا تاب برداشتن سرسیلندر منجر شود. در ادامه دلایل احتمالی این مشکل بررسی می شود.

خرابی یا عملکرد نامناسب فن رادیاتور / کندانسور

وقتی کولر روشن می‌شود، کمپرسور فعال می‌شود و به دنبال آن باید فن خنک‌کننده رادیاتور و کندانسور نیز با دور بالا روشن شود. اگر فن به درستی کار نکند ( مثلاً فقط در حالت دمای بالا کار کند، نه هنگام روشن شدن کولر )، حرارت موتور به درستی دفع نمی‌شود.
معمولاً در خودروهایی مثل پژو ۴۰۵، فن دو دور دارد: دور کند برای دمای آب، دور تند برای کولر.
نشانه‌ها: دمای موتور بالا می‌رود وقتی کولر روشن است. و فن در حالت کولر کار نمی‌کند یا دیر روشن می‌شود.
راهکار: بررسی رله فن، فیوز، سوکت فن، سنسور فشار کولر یا خود موتور فن.

بار اضافی روی موتور توسط کمپرسور کولر

کمپرسور کولر توسط تسمه به موتور وصل است و هنگام درگیر شدن، مقدار قابل توجهی بار مکانیکی به موتور وارد می‌کند.
اگر موتور خودرو ضعیف باشد ( مخصوصاً در خودروهای قدیمی یا با روغن و فیلتر کهنه )، این بار اضافی باعث افزایش دمای موتور می‌شود.
راهکار: اطمینان از سلامت موتور، روغن، تسمه‌ها و بررسی مصرف سوخت در حالت کولر

کثیفی یا گرفتگی کندانسور یا رادیاتور

کندانسور کولر جلوی رادیاتور قرار دارد و اگر گرد و غبار یا پرز در آن جمع شود، باعث می‌شود هوا به رادیاتور نرسد. در نتیجه، گرمای موتور به خوبی دفع نمی‌شود و دما بالا می‌رود.
نشانه‌های آن افزایش دمای موتور در ترافیک یا هنگام روشن بودن کولر و کاهش خنکی کولر همزمان با داغ شدن موتور می تواند باشد. یک راه حل آن شست‌وشوی کندانسور و رادیاتور با آب پرفشار یا در تعمیرگاه می باشد.

پایین بودن سطح آب رادیاتور یا وجود هوا در سیستم خنک‌کاری

اگر سطح آب رادیاتور پایین باشد یا هوا داخل مدار باقی مانده باشد، جریان آب به درستی انجام نمی‌شود. روشن شدن کولر باعث فشار بیشتر بر موتور می‌شود و در نبود گردش مناسب آب، موتور داغ می‌کند.
بررسی سطح آب رادیاتور، هواگیری کامل سیستم خنک‌کننده و بررسی نشتی از واشر، شلنگ یا رادیاتور از راهکارهای حل این مشکل است.

ضعف یا خرابی ترموستات یا واترپمپ

اگر ترموستات دیر باز کند یا گیر کند، دمای آب بالا می‌رود. همچنین، خرابی واترپمپ باعث اختلال در گردش آب می‌شود و موتور بیش ‌از حد گرم می‌شود.
تست باز و بسته شدن ترموستات در آب جوش و بررسی صدای غیرعادی یا نشتی در واترپمپ می تواند راه حل مناسبی باشد.

اختلال در عملکرد سنسور دمای آب یا ECU

گاهی ممکن است دمای واقعی بالا نرود، اما به‌دلیل خطای سنسور دما یا ECU، نشانگر دما بالا نشان دهد یا فن دیر روشن شود.
راهکار آن بررسی سنسور دمای آب با دیاگ و تست فن می باشد.

جمع‌بندی دلایل در یک نگاه

علت نشانه راهکار
فن معیوب فن هنگام روشن شدن کولر کار نمی‌کند بررسی رله، سوکت، سیم‌کشی، موتور فن
کندانسور/رادیاتور کثیف دمای بالا در کولر، کاهش سرمای کولر شست‌وشوی کامل
سطح پایین آب یا هواگیری ناقص دمای بالا پس از روشن شدن کولر تکمیل آب و هواگیری
کمپرسور کولر بار زیاد وارد می‌کند افزایش دور موتور، کاهش توان بررسی سلامت کلی موتور
ترموستات یا واترپمپ خراب دمای بالا مداوم تعویض قطعه معیوب
سنسور دما یا ECU معیوب دمای اشتباه یا روشن نشدن فن دیاگ و تست دقیق
توصیه فنی

فن کولر حتماً باید با روشن شدن کولر، بلافاصله فعال شود. اگر این اتفاق نیفتد، احتمال دارد رله فن یا سنسور فشار گاز کولر دچار مشکل شده باشد.

۵. خاموش و روشن شدن مکرر کمپرسور

خاموش و روشن شدن مکرر کمپرسور کولر خودرو ( قطع و وصل سریع A/C ) که به آن سیکل کوتاه یا « کلیک‌زدن مکرر کمپرسور » نیز گفته می‌شود، یکی از مشکلات مهم در سیستم تهویه مطبوع خودرو است.
این رفتار غیرطبیعی می‌تواند باعث کاهش کارایی کولر، آسیب به کمپرسور، افزایش مصرف سوخت و در مواردی حتی خرابی دائمی سیستم شود.

در ادامه به‌صورت کامل و مرحله ‌به ‌مرحله دلایل اصلی و رایج این مشکل را همراه با توضیحات فنی بررسی می‌کنیم:

کمبود گاز مبرد ( R134a یا سایر گازها )

اگر گاز کولر کمتر از حد نرمال باشد، فشار در مدار کم می‌شود. در نتیجه، سنسور فشار پایین سیگنال قطع کمپرسور را می‌دهد تا از آسیب جلوگیری شود.
بعد از مدتی فشار به‌صورت موقت بالا می‌رود و کمپرسور دوباره فعال می‌شود و این چرخه تکرار می‌شود.
راهکار آن بررسی فشار گاز کولر با گیج‌ست و در صورت نیاز شارژ گاز استاندارد با نشت‌یابی است.

زیادی گاز ( شارژ بیش از حد )

بر خلاف تصور، گاز زیاد هم مشکل‌ساز است. زیرا فشار مدار بالا می‌رود و سنسور فشار بالا کمپرسور را قطع می‌کند. بعد از افت فشار، کمپرسور دوباره وصل می‌شود.
تخلیه بخشی از گاز تا رسیدن به فشار استاندارد با دستگاه دقیق می تواند راه حل این مشکل باشد.

خرابی سنسور فشار گاز کولر

سنسور فشار وظیفه دارد در فشار بالا یا پایین، کمپرسور را از مدار خارج کند. اگر این سنسور خراب باشد ( خطای ارسال سیگنال )، ممکن است کمپرسور بی‌دلیل قطع و وصل شود.
راه حل آن تست سنسور فشار با دیاگ یا مولتی‌متر، و در صورت نیاز تعویض آن می باشد.

اختلال در برق‌کشی یا رله کلاچ کمپرسور

کلاچ کمپرسور با برق فعال و غیرفعال می‌شود. اگر رله معیوب باشد یا سیم‌کشی دچار اتصال کوتاه یا قطعی باشد، کمپرسور ناگهان قطع می‌شود.
این قطع و وصل‌ها به صورت تصادفی و بی‌ارتباط به فشار یا دما رخ می‌دهند.
تست ولتاژ ورودی کلاچ کمپرسور، بررسی رله، فیوز و سیم‌ها می تواند در رفع این مشکل کمک کننده باشد.

خرابی ترمیستور یا سنسور دمای اواپراتور

این سنسور دمای اواپراتور داخل کابین را اندازه می‌گیرد. اگر سنسور خراب باشد و اشتباه تشخیص دهد که دما خیلی پایین آمده ( مثلاً یخ‌زدگی )، کمپرسور را قطع می‌کند.
با گرم شدن دوباره اواپراتور، کمپرسور مجدد وصل می‌شود و این چرخه ادامه دارد. راهکار آن بررسی عملکرد سنسور با دیاگ و تعویض در صورت خطا می باشد.

وجود یخ‌زدگی روی اواپراتور

اگر رطوبت زیاد وارد مدار شود یا فیلتر درایر یا اکسپنشن خراب باشد، روی اواپراتور یخ می‌زند. این یخ‌زدگی جلوی جریان هوا را می‌گیرد و باعث تشخیص اشتباه دما می‌شود و سنسور، کمپرسور را قطع می‌کند.
بررسی فیلتر درایر، شیر انبساط ( Expansion Valve ) و رطوبت‌گیر مدار کولر از راهکارهای حل این مشکل است.

مشکلات ECU یا فرمان‌دهی اشتباه به کمپرسور

در خودروهای مدرن، ECU با توجه به شرایط موتور، دمای آب، بار موتور، و دور موتور تصمیم به فعال‌ یا غیرفعال‌کردن کمپرسور می‌گیرد.
خرابی در نرم‌افزار یا خطای سنسورهای دیگر ( مثل دمای آب یا سنسور موقعیت دریچه گاز ) ممکن است باعث فرمان اشتباه شود.
راه حل این مشکل دیاگ کامل خودرو و بررسی پارامترهای لحظه‌ای در ECU می باشد.

جمع‌بندی سریع دلایل خاموش و روشن شدن مکرر کمپرسور

علت اصلی توضیح راهکار
کمبود گاز فشار پایین قطع کمپرسور شارژ گاز پس از نشت‌یابی
گاز بیش از حد فشار بالا قطع کمپرسور تخلیه مقدار اضافی گاز
سنسور فشار خراب سیگنال غلط به ECU تست و تعویض سنسور
برق‌رسانی ناپایدار رله یا سیم معیوب بررسی مدار برق کمپرسور
سنسور دمای اواپراتور خراب قطع بی‌دلیل کمپرسور تست و تعویض سنسور
یخ‌زدگی اواپراتور ایجاد وقفه در سرمایش تعمیر مدار انبساط
خطای ECU فرمان اشتباه به کمپرسور دیاگ و بررسی سنسورهای مرتبط

پیشنهاد کاربردی:

اگر با چنین مشکلی مواجه هستید، بهترین کار این است که ابتدا با دیاگ حرفه‌ای سنسورها و فشار گاز بررسی شود. در صورت نداشتن تجهیزات، از تعمیرکار ماهر با دستگاه گیج فشار دو قلو برای بررسی فشار گاز و فرمان کمپرسور استفاده بشود.

۶. یخ زدن لوله یا اواپراتور

یخ زدن لوله‌ها یا اواپراتور کولر خودرو یکی از مشکلات رایج است که باعث کاهش کارایی سیستم تهویه مطبوع و حتی آسیب به قطعات می‌شود. در ادامه، دلایل اصلی این مشکل را به صورت کامل و با جزئیات بررسی می نماییم.

همچنین بخوانید
مفهوم ویسکوزیته یا گرانروی روغن موتور + ویدئو

کمبود یا نوسان فشار گاز مبرد

وقتی میزان گاز مبرد در سیستم کولر کم باشد، فشار داخل لوله‌های اواپراتور کاهش پیدا می‌کند. این کاهش فشار باعث می‌شود گاز سریع‌تر تبخیر شود و دمای لوله‌ ها به زیر نقطه انجماد برسد.
در نتیجه، رطوبت هوای اطراف لوله‌ها و اواپراتور یخ می‌زند.

مشکل در شیر انبساط یا لوله مویی

شیر انبساط یا لوله مویی وظیفه کنترل جریان گاز مبرد به اواپراتور را دارد. اگر این قطعه خراب شود یا گرفتگی داشته باشد، گاز به صورت نامنظم وارد اواپراتور شده و در بخش‌هایی فشار و دما کاهش شدید پیدا می‌کند.
این موضوع باعث یخ زدن نقاط خاصی از اواپراتور می‌شود.

کثیفی یا گرفتگی فیلتر خشک‌کن ( درایر فیلتر )

فیلتر خشک‌کن وظیفه حذف رطوبت و آلودگی‌های موجود در گاز مبرد را دارد. اگر فیلتر خشک‌کن گرفته یا کثیف شود، جریان گاز کاهش یافته و فشار افت می‌کند.
این باعث کاهش دمای بیش از حد در اواپراتور و یخ زدن می‌شود.

دمای پایین محیط یا رطوبت زیاد

اگر هوا بسیار سرد یا مرطوب باشد، امکان یخ زدن روی اواپراتور بیشتر می‌شود. در هوای مرطوب، رطوبت موجود روی لوله‌های سرد تبدیل به یخ می‌شود.

مشکل در فن اواپراتور

فن اواپراتور وظیفه هدایت هوا روی سطح اواپراتور و انتقال سرما به داخل کابین را دارد.
اگر فن کند یا خاموش باشد، هوا به اندازه کافی عبور نکرده و دمای اواپراتور به شدت پایین می‌آید که باعث یخ زدن می‌شود.

روشن بودن کولر در دورهای پایین با بار زیاد

وقتی کولر با فشار زیاد و دور موتور پایین کار می‌کند، تبادل حرارتی به خوبی انجام نمی‌شود. این باعث می‌شود دمای اواپراتور بسیار پایین بیاید و یخ بزند.

نشتی گاز و ورود رطوبت به سیستم

اگر سیستم کولر نشت داشته باشد و رطوبت وارد مدار شود، رطوبت داخل گاز مبرد یخ زده و به یخ ‌زدگی در داخل اواپراتور منجر می‌شود.

نتیجه‌گیری علت ها و راهکارها:

کمبود گاز یا نوسان فشار: شارژ گاز کولر با تست فشار و نشت‌یابی
خرابی یا گرفتگی شیر انبساط: تعویض یا سرویس شیر انبساط
گرفتگی فیلتر خشک‌کن: تعویض فیلتر خشک‌کن
دمای پایین یا رطوبت زیاد محیط: استفاده از کولر در شرایط مناسب و تهویه منظم کابین
خرابی فن اواپراتور: تعمیر یا تعویض فن اواپراتور
استفاده ناصحیح کولر در دور پایین: تنظیم صحیح کارکرد کولر و دور موتور
نشت گاز و ورود رطوبت: رفع نشتی و سرویس سیستم کولر

۷. کولر کلاً روشن نمی‌شود

کولر خودرو وقتی کلاً روشن نمی‌شود، یعنی کمپرسور اصلاً درگیر نشده و سرمایی تولید نمی‌شود. این مشکل می‌تواند از چندین دلیل فنی و الکتریکی ناشی شود که در ادامه به صورت کامل و با توضیحات دقیق بررسی می‌کنیم.

کمبود یا نبود گاز مبرد

اگر گاز کولر کم یا تمام شده باشد، سیستم حفاظتی فشار پایین ( Low Pressure Switch ) کمپرسور را فعال نمی‌کند تا از آسیب آن جلوگیری شود. در نتیجه کولر روشن نمی‌شود. زیرا کمپرسور به دلیل کمبود گاز فعال نمی‌شود.
راهکار: شارژ گاز کولر با دستگاه گیج فشار و نشت‌یابی سیستم

خرابی کلاچ کمپرسور

کلاچ کمپرسور وظیفه اتصال مکانیکی کمپرسور به موتور را دارد. اگر کلاچ خراب یا سوخته باشد، کمپرسور نمی‌تواند شروع به کار کند حتی اگر برق به آن برسد.
راهکار: تست برق ورودی به کلاچ، بررسی و تعویض کلاچ در صورت نیاز

خرابی رله یا فیوز کولر

رله و فیوز وظیفه محافظت و انتقال برق به کمپرسور و اجزای الکتریکی کولر را دارند. سوختن یا خرابی این قطعات باعث می‌شود برق به کمپرسور نرسد.
راهکار: بررسی و تعویض فیوز و رله کولر

خرابی سنسور فشار گاز کولر

سنسورهای فشار گاز بالا یا پایین در صورت وجود فشار غیرمجاز ( کم یا زیاد ) کمپرسور را غیرفعال می‌کنند. خرابی این سنسورها باعث می‌شود کمپرسور هرگز روشن نشود.
راهکار: تست سنسور با دیاگ و تعویض آن در صورت خرابی

اختلال در مدار برق و سوئیچ کولر

مشکلات در کلید روشن/خاموش کولر داخل کابین، یا در سیم‌کشی و کانکتورهای مربوطه می‌تواند باعث عدم ارسال فرمان به کمپرسور شود. همچنین خرابی ECU خودرو در مدیریت سیستم کولر ممکن است عامل باشد.
راهکار: تست کلید کولر، بررسی سیم‌کشی، و دیاگ ECU

کمبود روغن کمپرسور

کمپرسور کولر برای کارکرد صحیح نیاز به مقدار مشخصی روغن دارد. کمبود روغن باعث گیرپاژ و عدم حرکت کلاچ می‌شود و کمپرسور روشن نمی‌شود.
راهکار: بررسی و شارژ روغن کمپرسور در هنگام سرویس کولر

معیوب بودن موتور فن رادیاتور یا کندانسور

اگر فن خنک‌کننده کار نکند، کولر سیستم حفاظتی را فعال کرده و کمپرسور را خاموش نگه می‌دارد تا از داغ شدن جلوگیری شود. بنابراین کولر روشن نمی‌شود یا بلافاصله خاموش می‌شود.
راهکار: بررسی و تعمیر موتور فن، رله و سنسورهای دما

خرابی شیر انبساط یا سایر قطعات مکانیکی سیستم

مشکلاتی مانند گرفتگی شیر انبساط، خرابی اواپراتور یا نشتی سیستم باعث اختلال در عملکرد کلی کولر و روشن نشدن آن می‌شود.
راهکار: بازدید و تعمیر قطعات مکانیکی توسط تعمیرکار متخصص

خلاصه علت های خرابی، نشانه و راهکارها

علت اصلی نشانه راهکار
کمبود گاز مبرد کمپرسور روشن نمی‌شود شارژ گاز و نشت‌یابی
خرابی کلاچ کمپرسور برق به کلاچ می‌رسد ولی کمپرسور کار نمی‌کند تعویض کلاچ
خرابی رله یا فیوز کولر خاموش است و برق به کمپرسور نمی‌رسد تعویض رله و فیوز
خرابی سنسور فشار گاز کمپرسور قطع است تعویض سنسور
مشکل در کلید کولر یا سیم‌کشی فرمان روشن نشدن کمپرسور تعمیر یا تعویض کلید و سیم‌کشی
کمبود روغن کمپرسور کمپرسور گیرپاژ می‌کند شارژ روغن کمپرسور
خرابی فن خنک‌کننده کمپرسور خاموش می‌ماند تعمیر فن
مشکلات مکانیکی در مدار کولر کار نمی‌کند سرویس کامل سیستم

پیشنهاد کاربردی

اگر یکی از این علائم را مشاهده کردید، پیشنهاد می‌شود سیستم کولر توسط یک تعمیرکار متخصص بررسی شود. نشت‌یابی گاز، تست فشار، بررسی برق‌کشی و عملکرد قطعات معمولاً برای تشخیص دقیق ضروری هستند.

هفت سوال متداول از مبحث علت های خرابی کولر خودرو و روش های رفع آن

۱. چرا کولر خودرو باد گرم می‌زند؟

پاسخ: دلایل اصلی شامل کم بودن گاز مبرد، خرابی کمپرسور، گرفتگی شیر انبساط یا خرابی دریچه‌های تنظیم هوا است. راهکار آن بررسی و شارژ گاز کولر، تست کمپرسور، و بازدید از مدار سرمایشی است.

۲. چرا هنگام روشن بودن کولر، دمای موتور بالا می‌رود؟

پاسخ: خرابی فن رادیاتور یا کار نکردن آن در حالت کولر، فشار بیش از حد روی موتور وارد کرده و باعث افزایش دما می‌شود. راهکار آن بررسی فن، رله‌ها، و سیستم خنک‌کننده است.

۳. دلیل بوی بد از دریچه کولر خودرو چیست؟

پاسخ: تجمع باکتری، قارچ و کپک روی اواپراتور یا داخل کانال‌های تهویه. گاهی هم از فیلتر کابین آلوده است. راهکار آن شست‌وشوی اواپراتور، تعویض فیلتر کابین، و استفاده از اسپری ضدعفونی‌کننده تهویه است.

۴. دلیل صدای غیرعادی از کمپرسور یا تسمه‌ها چیست؟

پاسخ: شل بودن یا ساییدگی تسمه‌ها، خرابی بلبرینگ کمپرسور یا نیم‌سوز شدن کلاچ کمپرسور. راهکار آن تعویض تسمه یا تنظیم کشش، تست کمپرسور و تعویض بلبرینگ در صورت نیاز می باشد.

۵. چرا کمپرسور کولر به‌صورت مکرر خاموش و روشن می‌شود؟

پاسخ: دلیل این وضعیت می‌تواند افزایش بیش از حد فشار گاز، خرابی سنسور فشار یا کم بودن گاز مبرد باشد. راه حل آن بررسی فشار گاز با گیج، تست سنسورها و تنظیم مقدار گاز مبرد می باشد.

۶. علت یخ زدن لوله‌های کولر یا اواپراتور چیست؟

پاسخ: دلایلی مانند کم بودن جریان هوا ( فیلتر یا فن معیوب )، خرابی ترموستات یا سنسور دما، و کاهش گاز مبرد می‌توانند باعث یخ‌زدگی شوند. راه حل آن بررسی فن کابین، تعویض فیلتر، و بررسی مقدار گاز کولر است.

۷. چرا کولر خودرو اصلاً روشن نمی‌شود؟

پاسخ علت ممکن است شامل خرابی کلاچ کمپرسور، سنسور فشار گاز معیوب، فیوز یا رله سوخته یا کلید کولر خراب باشد. راهکار آن تست برق ورودی به کمپرسور، بررسی فیوز و رله، و دیاگ برای تشخیص خطاهای احتمالی است.

بازگشت به لیست

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *