سیستم تعلیق یا جلوبندی یکی از مهمترین بخشهای فنی خودرو است که وظیفه اصلی آن ایجاد تعادل، راحتی و کنترل خودرو در هنگام حرکت میباشد. این سیستم مجموعهای از قطعات مکانیکی شامل فنرها، کمکفنرها، بازوها، بوشها، میلتعادل و سایر اجزاست که بین شاسی و چرخها قرار میگیرند.
در ادامه با بررسی کاربرد، بخش ها و انواع سیستم تعلیق با مجله اینترنتی خودروآموز همراه باشید.
کاربرد سیستم تعلیق
جذب ضربهها و ارتعاشات: هنگام عبور از دستاندازها و ناهمواریهای جاده، نیروهای واردشده توسط کمکفنر و فنر جذب شده و مانع انتقال مستقیم ضربه به کابین میشود.
حفظ تماس چرخها با سطح جاده: باعث میشود تایرها همیشه بیشترین تماس را با جاده داشته باشند و در نتیجه چسبندگی و کنترل خودرو افزایش یابد.
ایجاد پایداری و تعادل خودرو: به ویژه در هنگام پیچیدن، ترمز کردن یا تغییر مسیر سریع.
راحتی سرنشینان: با کاهش لرزش و تکانهای شدید، سفر نرمتر و آرامتری فراهم میکند.
به طور خلاصه، سیستم تعلیق ترکیبی از ایمنی، پایداری و راحتی را برای خودرو فراهم میسازد و نقش کلیدی در عملکرد کلی خودرو ایفا میکند.
بخش های سیستم تعلیق
سیستم تعلیق خودرو از مجموعهای از قطعات مکانیکی و اتصالات تشکیل شده است که هرکدام وظیفه خاصی دارند و در کنار هم باعث جذب ضربات، پایداری و کنترل خودرو میشوند. بخشهای اصلی سیستم تعلیق عبارتاند از:
۱. فنرها ( Springs )
وظیفه آن تحمل وزن خودرو و جذب ضربات اولیه ناشی از دستاندازها و ناهمواریهای جاده است. فنرها در انواع مختلف ساخته می شوند. مانند:
- فنر مارپیچی ( Coil Spring ): متداولترین نوع در خودروهای سواری.
- فنر تخت ( Leaf Spring ): بیشتر در خودروهای سنگین و وانتها.
- فنر میله پیچشی ( Torsion Bar ): در برخی شاسیبلندها و خودروهای آفرود.
فنرها انرژی ضربه را ذخیره میکنند و سپس آن را آزاد میسازند؛ همین امر باعث میشود که خودرو پس از عبور از دستانداز بالا و پایین برود.
۲. کمکفنرها ( Shock Absorbers )
کنترل نوسانات فنر و جلوگیری از تکانهای مداوم خودرو پس از ضربه را بر عهده دارند. با استفاده از یک پیستون و روغن هیدرولیک داخل سیلندر، سرعت فشرده و باز شدن فنر را کاهش میدهد. کمکفنرها در انواع مختلف تولید می شوند:
- کمکفنر تلسکوپی ( هیدرولیکی ): رایجترین در خودروهای سواری.
- کمکفنر گازی: ترکیبی از روغن و گاز برای عملکرد بهتر در شرایط سخت.
- کمکفنر تنظیمشونده: قابل تغییر بر اساس نیاز راننده ( نرم یا خشک ).
بدون کمکفنر، خودرو پس از عبور از دستانداز مدام بالا و پایین میپرد و کنترل آن سخت میشود.
ارتباط فنر و کمک فنر
فنر ضربه را میگیرد و انرژی را ذخیره میکند، اما کمکفنر این انرژی را مهار کرده و مانع نوسانهای مداوم میشود. در واقع فنر و کمکفنر مکمل یکدیگرند و نبود هرکدام باعث اختلال در تعلیق خودرو میشود.
۳. توپی سر کمک ( Strut Mount / Shock Mount )
قطعهای است که بالای کمکفنر قرار میگیرد و وظیفه اتصال کمکفنر به شاسی خودرو را بر عهده دارد. این بخش علاوه بر ثابتکردن کمکفنر، ضربات و ارتعاشات را کاهش میدهد و در برخی خودروها دارای بلبرینگ است که به چرخش نرم فرمان کمک میکند.
۴. بوشها ( Bushings )
قطعات لاستیکی یا پلییورتانی که بین اتصالات فلزی قرار میگیرند و مانع انتقال لرزش و صدا به کابین میشوند.
۵. سیبک ( Ball Joint )
قطعهای کرویشکل است که اتصال متحرک بین طبق و سگدست را برقرار میکند. این قطعه اجازه حرکت همزمان عمودی ( برای جذب ضربه ) و افقی ( برای فرمانپذیری ) را میدهد و باعث نرمتر شدن حرکت چرخها و جلوگیری از ایجاد لقی در فرمان میشود.
۶. طبق یا بازوهای کنترل ( Control Arm )
طبق اتصال چرخها و مجموعه سیستم تعلیق به شاسی یا رام خودرو را فراهم میکند و موقعیت چرخها را ثابت نگه میدارد. وظیفه آن نگهداری و هدایت موقعیت چرخها و انتقال نیروها از جاده به سیستم تعلیق است. طبق همراه با بوشها و سیبک، مانع انتقال مستقیم ضربه به اتاق خودرو میشود.
همچنین باعث حرکت عمودی چرخها در هنگام عبور از دستانداز میشود، بدون اینکه زاویهی آنها نسبت به جاده به هم بخورد.
۷. سگدست ( Steering Knuckle / Spindle )
قطعهای فلزی است که محور چرخ و توپی چرخ روی آن قرار میگیرد و محل اتصال توپی چرخ و بلبرینگ است. وظیفه آن انتقال نیروی فرمان به چرخها است و نقش مهمی در کنترل زاویه چرخها دارد.
۸. شغالدست ( Steering Arm / Stub Axle Bracket )
پایهای است که سگدست را به بدنه یا سیستم تعلیق وصل میکند. وظیفه نگهداری و پشتیبانی از سگدست را بر عهده دارد. این قطعه بخشی از وزن خودرو را تحمل و به انتقال نیرو بین سیستم تعلیق و سگدست کمک میکند.
۹. میل تعادل ( Stabilizer Bar )
وظیفه کاهش تکان و خمشدن بدنه خودرو در هنگام پیچیدن را بر عهده دارد. میل تعادل در واقع یک میله فولادی پیچشی است که بین دو چرخ یک محور ( عقب یا جلو ) قرار میگیرد. وقتی خودرو در پیچ به یک طرف خم میشود، میل تعادل نیروی فنر طرف مقابل را منتقل میکند تا تعادل حفظ شود.
این قطعه باعث راحتی رانندگی در پیچها و جلوگیری از واژگونی خودرو بهخصوص در خودروهای شاسیبلند میشود.
۱۰. محور و اتصالات ( Axles & Linkages )
نیرو را از گیربکس به چرخها منتقل کرده و همزمان حرکت عمودی چرخها را با جاده هماهنگ میکنند.
۱۱. کاسهنمدها
جلوگیری از نشت روغن و ورود گرد و غبار در بخشهای مختلف سیستم تعلیق و چرخها را بر عهده دارد. در محل هایی مانند توپی چرخ ( جلوگیری از نشت گریس بلبرینگ )، کمکفنر ( جلوگیری از نشت روغن داخلی ) و محل اتصال شغالدست، پلوس و دیگر بخشهای گردشی مورد استفاده قرار میگیرد.
عمر این قطعه معمولا طولانی است اما در اثر حرارت، فشار و گرد و خاک ممکن است ترکخورده یا خشک شوند.
۱۲. توپی چرخ
توپی چرخ بخشی از مجموعه سیستم تعلیق و انتقال نیرو است که به عنوان رابط بین چرخ و سیستم تعلیق/محور خودرو عمل میکند. این قطعه محل نصب و استقرار چرخ و رینگ است و انتقال گشتاور تولیدشده توسط موتور ( از طریق پلوس یا اکسل ) به چرخها را بر عهده دارد.
همچنین ایجاد اتصال مطمئن برای چرخها به شاسی و نگهداری بلبرینگ چرخ در جای خود از وظایف توپی چرخ است. در خودروهای مدرن، جایگاه نصب سنسور ABS نیز در مجموعه توپی تعبیه میشود.
۱۳. بلبرینگ چرخ
بلبرینگ چرخ مجموعهای از ساچمهها یا غلتکهاست که درون توپی چرخ قرار میگیرد. وظیفه اصلی آن کاهش اصطکاک بین اجزای چرخان و ثابت است. وظیفه آن:
- فراهم کردن حرکت روان و بدون اصطکاک برای چرخها.
- تحمل بارهای شعاعی ( وزن خودرو ) و محوری ( نیروهای جانبی هنگام پیچیدن ).
- افزایش طول عمر و عملکرد صحیح توپی و محور.
- جلوگیری از داغ شدن بیش از حد قطعات در اثر اصطکاک.
ارتباط توپی و بلبرینگ
توپی بدون بلبرینگ نمیتواند حرکت نرم و پایدار داشته باشد. بلبرینگ درون توپی قرار میگیرد و باعث میشود چرخ با کمترین اصطکاک بچرخد. در صورت خرابی بلبرینگ، فشار به توپی و حتی به سیستم تعلیق و جلوبندی منتقل میشود.
بنابراین توپی چرخ محل نصب و انتقال نیرو به چرخ است و بلبرینگ چرخ وظیفه روانکردن حرکت آن و تحمل بارهای وارده را بر عهده دارد. سلامت این دو بخش، مستقیماً روی ایمنی، پایداری و نرمی حرکت خودرو تأثیر دارد.
۱۴. اکسل ( Axle )
محور اصلی اتصال چرخها به یکدیگر است که وظیفه انتقال نیرو از موتور به چرخها ( در خودروهای محرک ) و تحمل وزن خودرو را بر عهده دارد. اکسل میتواند محرک ( در خودروهای دیفرانسیل جلو یا عقب ) یا غیر محرک باشد.
۱۵. رام ( Subframe / Crossmember )
سازهای فلزی است که به شاسی یا بدنه متصل میشود و اجزای مختلف سیستم تعلیق و موتور روی آن نصب میگردند. رام باعث استحکام بیشتر، جذب ضربه و توزیع مناسب نیروها در هنگام رانندگی میشود.
۱۶. گردگیر ( Dust Boot / CV Boot )
پوششی لاستیکی یا سیلیکونی است که روی قطعات متحرک مانند سیبک، کمکفنر یا پلوس نصب میشود تا از نفوذ گرد و خاک، آب و آلودگی جلوگیری کرده و مانع خروج گریس یا روانکار داخلی گردد.
به طور خلاصه فنر و کمکفنر برای جذب ضربه، بازوها و بوشها برای اتصال، میلتعادل برای پایداری و توپی و بلبرینگ برای حرکت روان چرخها، اجزای کلیدی سیستم تعلیق هستند.
انواع سیستم تعلیق
سیستمهای تعلیق در خودروها به سه دسته اصلی مستقل، نیمهمستقل و غیرمستقل تقسیم میشوند که هرکدام ویژگیها، مزایا و معایب خاص خود را دارند.
۱. سیستم تعلیق مستقل ( Independent Suspension )
در این نوع سیستم، حرکت هر چرخ بهطور جداگانه انجام میشود و به چرخ مقابل وابسته نیست.
ویژگیها
- کنترل و فرمانپذیری بهتر خودرو
- جذب ضربات بیشتر و راحتی بالاتر برای سرنشینان
- چسبندگی بهتر تایرها به سطح جاده
- هزینه ساخت و نگهداری بالاتر
نمونهها: مکفرسون ( MacPherson )، دوجناغی ( Double Wishbone )
این نوع سیستم تعلیق بیشتر در خودروهای سواری مدرن و خودروهای اسپرت کاربرد دارد.
۲. سیستم تعلیق نیمهمستقل ( Semi-Independent Suspension )
در این نوع، چرخها بهطور کامل مستقل عمل نمیکنند اما ارتباطشان با هم نیز محدود است. محور انعطافپذیر یا تیر پیچشی ( Torsion Beam ) در این نوع استفاده میشود.
ویژگیها
- سادگی طراحی و تولید نسبت به نوع مستقل
- هزینه کمتر
- راحتی و پایداری متوسط
- مناسب برای خودروهای اقتصادی و شهری
بیشتر در خودروهای هاچبک و سدانهای کوچک مثل پژو ۲۰۶ بهکار میروند.
۳. سیستم تعلیق غیرمستقل ( Non-Independent Suspension )
در این سیستم، حرکت یک چرخ کاملاً بر چرخ دیگر تأثیر میگذارد چون توسط محور صلب ( Solid Axle ) یا فنرهای مشترک به هم وصل هستند.
ویژگیها
- مقاومت و استحکام بالا
- توان تحمل بار زیاد
- هزینه نگهداری پایین
- کاهش راحتی و کیفیت سواری بهخصوص در جادههای ناهموار
در خودروهای سنگین، کامیونها، وانتها و برخی شاسیبلندهای قدیمی بهکار میرود.
جمعبندی
مستقل: راحتی و کنترل عالی ، خودروهای مدرن و اسپرت.
نیمهمستقل: تعادل بین هزینه و کارایی ، خودروهای اقتصادی.
غیرمستقل: استحکام و تحمل بار بالا ، خودروهای سنگین و کاربردی.
انواع سیستم تعلیق بر اساس نوع طراحی
سیستم تعلیق بر اساس طراحی و نحوه اتصال چرخها به شاسی یا رام خودرو تقسیمبندی میشود. در خودروهای مدرن، معمولاً از سیستمهای مستقل ( Independent ) استفاده میشود.
انواع سیستم تعلیق مستقل
در این نوع، هر چرخ بهطور مستقل حرکت میکند و تکان یا ضربهی یک چرخ، به چرخ دیگر منتقل نمیشود.
۱. سیستم مکفرسون ( MacPherson Strut )
پرکاربردترین نوع در خودروهای سواری سبک محسوب میشود. در این نوع کمکفنر بهصورت مستقیم به توپی چرخ و بازوی پایین متصل است.
مزایا:
طراحی ساده و کمهزینه
اشغال فضای کم
معایب:
در مقایسه با سیستمهای پیچیدهتر، پایداری کمتری در پیچهای شدید دارد.
۲. سیستم دوجناغی ( Double Wishbone )
شامل دو بازوی کنترل ( بالا و پایین ) به شکل جناغ یا A است. بیشتر در خودروهای اسپرت، لوکس و مسابقهای کاربرد دارد.
مزایا:
پایداری بسیار بالا در پیچها
امکان تنظیم بهتر زاویههای چرخ
معایب:
هزینه ساخت بالا
نیاز به فضای بیشتر
۳. سیستم چنداتصالی ( Multi-Link Suspension )
ترکیبی از بازوهای متعدد برای کنترل دقیق حرکت چرخها میباشد. این نوع بیشتر در خودروهای لوکس و پیشرفته مانند بنز و بامو بهکار میرود.
مزایا:
راحتی سواری و جذب ضربات عالی
پایداری بالا در سرعت زیاد و پیچها
معایب:
طراحی پیچیده
هزینه تعمیر و نگهداری بالا
۴. سیستم بازوی نوسانی ( Trailing Arm / Semi-Trailing Arm )
بازوها به صورت طولی یا نیمهمورب به شاسی متصل میشوند. بیشتر در خودروهای قدیمی یا اقتصادی مورد استفاده قرار میگیرد.
مزایا:
مناسب خودروهای کوچک و اقتصادی
سادگی در طراحی
معایب:
کنترل ضعیفتر نسبت به مکفرسون یا دوجناغی
انواع سیستم تعلیق غیرمستقل
در این نوع، دو چرخ یک محور به هم متصلاند و حرکت یکی بر دیگری اثر میگذارد.
۱. اکسل صلب ( Solid Axle / Beam Axle )
سادهترین نوع تعلیق است که در آن هر دو چرخ به یک محور مشترک وصل میشوند. این نوع بیشتر در خودروهای سنگین مانند کامیونها و وانتها کاربرد دارد.
مزایا:
استحکام و دوام بالا
هزینه پایین تولید
معایب:
راحتی کمتر
انتقال ضربه از یک چرخ به دیگری
۲. سیستم فنر شمشی یا برگی ( Leaf Spring Suspension )
ویژگی: از چند لایه ورق فولادی انعطافپذیر تشکیل شده است. در کامیون، وانت و خودروهای باربری بیشتر بهکار میرود.
مزایا:
تحمل بار زیاد
استحکام بالا
معایب:
راحتی و نرمی کمتر
۳. سیستم میله پیچشی ( Torsion Bar Suspension )
از یک میله فولادی پیچشی بهعنوان فنر استفاده می شود. در برخی خودروهای شاسیبلند و نظامی کاربرد دارد.
مزایا:
قابلیت تنظیم ارتفاع خودرو
مقاومت بالا
معایب:
طراحی پیچیدهتر نسبت به فنر برگی.
سیستمهای پیشرفته و خاص
سیستم بادی ( Air Suspension ): استفاده از بالشتکهای هوا بهجای فنر فلزی. بسیار نرم و راحت، اما پرهزینه.
سیستم هیدروپنوماتیک ( Hydropneumatic ): ترکیبی از روغن و گاز. (مانند سیتروئنهای قدیمی ).
سیستم فعال ( Active Suspension ): کنترل الکترونیکی برای تنظیم لحظهای سختی کمکفنرها.
سیستم نیمهفعال ( Semi-Active ): کمکفنرها با دستور ECU سخت یا نرم میشوند.
بهطور خلاصه مکفرسون ساده و اقتصادی است، دوجناغی و چنداتصالی برای پایداری و دقت استفاده میشوند، اکسل صلب و فنر برگی برای خودروهای سنگین و باربر مناسباند، و سیستمهای پیشرفته ( بادی و فعال ) برای خودروهای لوکس و مدرن کاربرد دارند.
ارتباط سیستم فرمان با سیستم تعلیق
سیستم فرمان و جعبه فرمان رابطه مستقیم و تنگاتنگی با سیستم تعلیق خودرو دارند، زیرا این دو بخش با همکاری یکدیگر کنترل، پایداری و هدایت خودرو را ممکن میسازند.
۱. ارتباط ساختاری
جعبه فرمان نیروی دست راننده بر روی فرمان را به حرکت چرخها منتقل میکند. این نیرو از طریق میل فرمان، میل رابطها و سیبکها به چرخهای جلویی که بخشی از سیستم تعلیق هستند، منتقل میشود.
در نتیجه، سیستم تعلیق نقش انتقال و تحمل نیروها را در کنار سیستم فرمان ایفا میکند.
۲. نقش سیستم تعلیق در فرمانپذیری
سیستم تعلیق باعث میشود که چرخها حتی در جادههای ناهموار و هنگام ضربه خوردن، زاویه مناسب خود را حفظ کنند و دستورات سیستم فرمان را دقیق اجرا نمایند.
اگر تعلیق خراب یا شل باشد، زاویه فرمان به هم میریزد و خودرو به یک سمت میکشد یا فرمانپذیری سخت میشود.
۳. وظایف مشترک در کنترل خودرو
سیستم فرمان وظیفه تغییر مسیر خودرو را دارد. و سیستم تعلیق وظیفه دارد همزمان پایداری چرخها، جذب ضربه و حفظ تماس لاستیک با سطح جاده را تضمین کند.
ترکیب این دو باعث میشود خودرو در پیچها، ترمزهای ناگهانی یا سرعت بالا پایدار بماند.
۴. نقش جعبه فرمان در هماهنگی با تعلیق
جعبه فرمان بهطور مستقیم به سیبکها و طبقها متصل است که خود جزئی از سیستم تعلیق محسوب میشوند. هرگونه لقی یا خرابی در جعبه فرمان باعث ایجاد لرزش و کاهش دقت در سیستم تعلیق و فرمانپذیری خودرو میشود.
برای مثال غربیلک فرمان که کلیدی ترین بخش در کنترل خودرو می باشد، می تواند به عنوان بازخوردی مناسب، سالم بودن یا خرابی بخش های مهمی از خودرو مانند سیستم تعلیق و وضعیت فرمان پذیری را نشان دهد. مثلا لرزش غربیلک فرمان می تواند نشانه بالانس نبودن چرخ ها باشد.
بنابراین سیستم فرمان بدون سیستم تعلیق کارایی کامل ندارد و بالعکس. تعلیق وظیفه تثبیت و پایداری دارد، در حالی که فرمان وظیفه هدایت را بر عهده دارد. هر دو مکمل یکدیگرند و سلامت آنها برای ایمنی و کنترل خودرو حیاتی است.
ارتباط سیستم تعلیق با شاسی
ارتباط سیستم تعلیق با شاسی از مهمترین بخشهای طراحی خودرو است، زیرا سیستم تعلیق درست مانند یک پل ارتباطی بین چرخها و بدنه ( شاسی ) عمل میکند. در ادامه این ارتباط را دقیق تر مورد بررسی قرار میدهیم:
۱. اتصال مستقیم به شاسی
طبقها یا بازوهای کنترل، کمکفنرها و فنرها مستقیماً به شاسی یا زیرشاسی پیچ میشوند. این اتصال باعث میشود نیروهایی که از جاده به چرخها وارد میشوند، از طریق سیستم تعلیق به شاسی منتقل و در کل بدنه پخش شوند.
۲. جذب ضربه و حفاظت از شاسی
وقتی خودرو روی دستانداز یا ناهمواری حرکت میکند، ضربات اولیه به چرخها وارد میشود. سیستم تعلیق با کمک فنر و کمکفنرها این ضربات را جذب و نرم میکند تا مستقیماً به شاسی منتقل نشود. این کار از آسیب دیدن شاسی و ترکخوردگی یا خستگی فلز در طول زمان جلوگیری میکند.
۳. نقش در هندلینگ و پایداری شاسی
زاویه و موقعیت چرخها نسبت به شاسی توسط سیستم تعلیق کنترل میشود. اگر سیستم تعلیق سالم باشد، شاسی در مسیر مستقیم و پیچها پایدار باقی میماند.
در غیر این صورت خودرو دچار کشیدن به طرفین، لرزش شاسی و عدم کنترل در پیچها میشود.
۴. انتقال نیروها به شاسی
نیروهای ترمزگیری، شتابگیری و ضربات جانبی ابتدا توسط چرخها گرفته میشوند، سپس از طریق اجزای تعلیق به شاسی منتقل میگردند. به همین دلیل استحکام شاسی و طراحی درست سیستم تعلیق در کنار هم باید متناسب باشند.
بنابراین سیستم تعلیق نقش واسطهای دارد که هم ضربات و نیروهای وارده از جاده را به شاسی منتقل میکند و هم از شاسی و سرنشینان در برابر شدت ضربات محافظت میکند. بدون سیستم تعلیق، شاسی خودرو به سرعت دچار آسیب و رانندگی غیرقابل کنترل میشود.
نتیجهگیری
سیستم تعلیق یکی از حیاتیترین بخشهای خودرو است که وظیفهی اتصال چرخها به شاسی، جذب ضربات جاده، افزایش پایداری و کنترل خودرو، و تضمین راحتی سرنشینان را بر عهده دارد.
این سیستم علاوه بر بهبود هندلینگ، مانع انتقال مستقیم فشار و ضربه به شاسی و کابین میشود و نقش مهمی در ایمنی و دوام خودرو ایفا میکند. به بیان ساده، تعلیق مناسب هم عمر شاسی را افزایش میدهد و هم کیفیت رانندگی را ارتقا میبخشد.
شش سوال رایج از مبحث کاربرد سیستم تعلیق و بخش های آن
۱. سیستم تعلیق چه وظیفهای در خودرو دارد؟
پاسخ: وظیفه اصلی آن اتصال چرخها به شاسی و جذب ضربات ناشی از ناهمواری جاده است.
۲. انواع سیستم تعلیق کداماند؟
پاسخ: تعلیق مستقل ( هر چرخ جداگانه حرکت میکند )، نیمهمستقل ( حرکت یک چرخ تا حدی روی دیگری اثر دارد )، و غیرمستقل ( حرکت یک چرخ کاملاً بر چرخ دیگر تأثیر میگذارد ).
۳. نقش کمکفنر در سیستم تعلیق چیست؟
پاسخ: کمکفنر ارتعاش و نوسان فنر را کنترل کرده و مانع پرش یا لرزش بیش از حد خودرو میشود.
۴. ارتباط سیستم فرمان با سیستم تعلیق چیست؟
پاسخ: اجزای سیستم تعلیق مانند سیبک و طبق با جعبه فرمان مرتبطاند و باعث انتقال حرکت فرمان به چرخها میشوند.
۵. چرا سلامت سیستم تعلیق برای شاسی اهمیت دارد؟
پاسخ: چون تعلیق ضربات جاده را جذب میکند و مانع وارد شدن مستقیم فشار به شاسی میشود، در نتیجه عمر شاسی افزایش مییابد.
۶. نشانههای خرابی سیستم تعلیق چیست؟
پاسخ: لرزش فرمان، کشیدن خودرو به یک سمت، صدای تقه و کوبش در دستاندازها، و سایش غیرعادی لاستیکها.